Vraag een moeder om een omschrijving van de bevallingspijn te geven. Dit is moeilijk, de pijn is zeer lastig te omschrijven. Je kunt het ook niet zomaar ergens mee vergelijken. De ervaring van pijn is voor iedere vrouw weer anders. De vraag is, waarom doet een bevalling pijn? Dit komt niet alleen bij mensen voor, ook zoogdieren vertonen tekenen van pijn. Pijngevoelens hebben een aantal belangrijke functies. Zo verloopt de bevalling op de juiste manier. Eigenlijk zou je dus blij moeten zijn met deze pijn, toch zijn de meeste vrouwen dat niet.
Dit gebeurt er met je lichaam
Pijnklachten zijn vervelend, toch hebben ze tijdens de bevalling een duidelijk doel. Laten we eerst eens kijken wat er tijdens de bevalling in je lichaam gebeurt.
Al direct na de bevruchting zorgen bepaalde hormonen ervoor dat de eicel niet wordt afgestoten. Zo blijft de zwangerschap intact, dit gedurende 9 maanden lang. Tegen het einde van de zwangerschap wordt de balans tussen verschillende hormonen verstoord.
Boek: Positief over bevallen
Werking van de hormonen
Voordat de daadwerkelijke bevalling plaatsvindt gaat je lichaam minder progesteron aanmaken. Er ontstaat een hogere productie van prostaglandine, een hormoon dat ervoor zorgt dat de baarmoedermond verweekt en verstrijkt. Een hoog gehalte prostaglandine zorgt voor samentrekkingen van de baarmoeder. Dit samentrekken is de trigger voor de aanmaak van oxytocine.
Het hormoon oxytocine speelt een belangrijke rol bij de bevalling. Het wordt ook wel het bevalhormoon genoemd en is onmisbaar voor het inleiden van de bevalling. Oxytocine zorgt voor het regelmatig samentrekken van de baarmoeder, ook wel de weeën genoemd. Hoe meer weeën je krijgt, hoe meer oxytocine er wordt aangemaakt. Deze twee processen versterken elkaar, je krijgt steeds krachtiger weeën.
Het openen van de baarmoederhals doet pijn
Een wee of ontsluitingswee zorgt ervoor dat de baarmoederhals verweekt en open gaat. Het openen van de baarmoederhals noemen we ontsluiten. Deze ontsluiting gaat gepaard met pijn. In het begin is deze pijn nog niet zo hevig, maar wordt op den duur steeds sterker. Een ontsluitingswee heeft een aanloop, een hoogtepunt en een uitloop. Bij de aanloop is de pijn nog goed te verdragen, op het hoogtepunt is de pijn het hevigst. Bij de uitloop neemt de pijn weer af. Tussen twee weeën zit een periode van anderhalve minuut. In het begin is de tussenliggende periode langer, tot wel meer dan 5 minuten.
Pijn bevalling te vergelijken met?
Natuurlijk wil iedere zwangere vrouw weten waar de pijn bij de bevalling mee te vergelijken is. De eerste weeën kun je het best vergelijken met een menstruatiepijn of menstruatiekramp. Deze pijn wordt steeds intenser. Gelukkig gebeurt dit niet plotseling, ontsluitingsweeën worden langzaam opgebouwd. Zo kun je steeds beter omgaan met de pijn.
De pijn voel je rondom je baarmoeder, in de rug en/of de bovenbenen. Dit is niet voor iedere vrouw hetzelfde, daarom is het moeilijk om een vergelijking te maken.
Persweeën gaan gepaard met een hevige drang tot persen. Ook hierbij voel je pijn, vaak wordt deze pijn naar de achtergrond geschoven door de persdrang. Je perst als het ware door de pijn heen. Dit klinkt tegenstrijdig, toch doet iedere zwangere vrouw dit. Wanneer het babyhoofdje bijna naar buiten komt, voel je een enorme druk. Ook dit kan pijnlijk tot gevoelig zijn. Direct na de bevalling voel je een golf van opluchting.
Kooptip: Davitamon Mamafit, multivitamine voor na de zwangerschap
Het nut van pijn tijdens de bevalling
Bevallingspijn of baringspijn heeft een signaalfunctie. Pijnprikkels maken je alert, de bevalling gaat beginnen. De oermens wist dat ze op zoek moest naar een veilige en rustige plek om te bevallen. Bij dieren speelt dit nog steeds een rol: op het moment van baringspijn zoeken ze direct een rustige plek op.
Het moederinstinct aanwakkeren
Pijn is niet fijn, toch heeft het nog meer nuttige functies. Door pijn maakt je lichaam endorfine aan. Dit is een hormoon dat altijd wordt aangemaakt bij pijn en als natuurlijke pijnstiller werkt. Dankzij endorfine kun je steeds beter omgaan met baringspijn. Endorfines zorgen er ook voor dat oxytocine beter werkt. Hierdoor verloopt de bevalling sneller.
Wist je dat het hormoon endorfine indirect het moederinstinct aanwakkert? Endorfine behoort net als oxytocine tot de gelukshormonen. Hierdoor ervaar je het moedergevoel en versterkt dit de band tussen moeder en kind.
Meer pijn bij angst en stress
Ervaar je angst en stress tijdens de bevalling, dan ervaar je meer pijn. Bij stress en angst maakt je lichaam adrenaline vrij. Door dit hormoon vermindert de productie van oxytocine. De weeën zwakken af en de ontsluiting verloopt veel trager. Ondertussen blijf je wel de pijn voelen.
Het is belangrijk om tijdens de bevalling te ontspannen. Stress ontstaat al snel, denk maar aan de rit naar het ziekenhuis. Wanneer de bevalling niet op gang is gekomen, zijn er onvoldoende bevallingshormonen aanwezig. In dit geval is het geen probleem om de rit het naar het ziekenhuis te maken. Ga je te vroeg naar het ziekenhuis, terwijl je al weeën hebt, dan kunnen ontsluitingsweeën helemaal verdwijnen. In het ergste geval moet je uiteindelijk ingeleid worden.
Vermijd stress door voldoende te ontspannen. Hoe dit moet, weet je zelf het beste. Laat geen mensen toe die je echt niet bij de bevalling wilt hebben. Ga in bad of onder de douche, lees een boek, wandel wat rond of doe iets waar jij jezelf goed bij voelt. De verloskundige zal de zwangere vrouw zoveel mogelijk met rust laten.
Angst is niet altijd te voorkomen. Een goede voorbereiding is het halve werk, ook wat de bevalling betreft. Advies en informatie inwinnen kan angstgevoelens verkleinen. Belangrijk is om de bevalling op je af te laten komen. Je kan vooraf toch niet voorspellen hoe de bevalling gaat verlopen, ook niet naar aanleiding van een eerdere bevalling.
Bij een goed lopende bevalling wordt alle pijn beloond met een prachtige zoon of dochter.
Blijgezond.nl is een initiatief van gezondheidsdeskundige Dominique