De bevalling kun je onderverdelen in vijf fases, waarvan drie hoofdfases en twee voorfases. Harde buiken en voorweeën zijn de twee voorfases. Hierbij oefent de baarmoeder voor het zware werk en verweekt en verstrijkt de baarmoedermond. De drie fases van de bevalling zijn de ontsluitingsfase, de uitdrijvingsfase en de nageboorte. Naweeën treden na de vijfde fase op en worden niet meegerekend tot de vijf fases van de bevalling.
- Eerste fase: Overgangsfase
- Tweede fase: Latente fase
- Derde fase: Ontsluiting
- Vierde fase: Uitdrijving
- Vijfde fase: Nageboorte
Harde buiken tijdens de zwangerschap
De eerste fase noem je ook wel de overgangsfase en begint rond de 37 weken zwangerschap. Veel zwangere vrouwen krijgen last van harde buiken. De harde buiken kunnen overigens al tijdens de tweede helft van de zwangerschap optreden, maar worden duidelijker rond de 37 weken zwangerschap. De baarmoeder bereidt zich voor op het zware werk rondom de bevalling.
Voorweeën horen erbij
De tweede fase heet de vroege arbeidsfase of de latente fase. De baarmoederhals wordt dunner en verwijdt zich wat. Dit gaat gepaard met lichte krampen. Dit noemen we ook wel de voorweeën. Voorweeën lijken op echte weeën maar zetten niet door.
Tijdens deze fase kan de slijmprop loslaten. Deze slijmprop heeft gedurende de zwangerschap de baarmoederhals afgesloten en had een beschermende werking. Het verlies van de slijmprop is merkbaar door een harde slijmprop die je het ondergoed of het toilet tegenkomt. Vaak gaat dit gepaard met een lichte bloeding. Sommige vrouwen verliezen de slijmprop pas tijdens de bevalling zelf. Het verliezen van de slijmprop is vaak een teken dat de bevalling niet lang meer op zich laat wachten.
De ontsluitingsweeën
De derde fase heet de ontsluitingsfase oftewel de actieve arbeidsfase. De voorweeën gaan over in echte weeën. Deze weeën duren langer en komen regelmatig terug. Wanneer de weeën langer dan een minuut aanhouden en om de vijf minuten komen opzetten, is het tijd om de verloskundige te bellen.
In het begin voelen weeën aan als een menstruatieachtige kramp. Na verloop van tijd worden deze krampen heftiger en pijnlijker, en duren ook langer. Het is belangrijk om de pijnlijke weeën goed op te vangen door middel van een juiste ademhalingstechniek en ontspanning. Alleen dan wordt de bevalling dragelijker.
Sommige vrouwen kiezen in deze fase liever voor pijnstilling. Een ruggenprik zal dan de meest gebruikte methode zijn. Dit moet van te voren wel aangegeven zijn, omdat een anesthesist deze moet toepassen.
De ontsluitingsfase zorgt ervoor dat de baarmoedermond geopend wordt en een diameter van ongeveer 10 centimeter bereikt. Dit duurt bij een eerste bevalling gemiddeld 10 tot 20 uur, soms nog wel langer. Bij een tweede en volgende bevalling gaat dit vaak veel sneller. De eerste 4 centimeters duren vaak het langst, daarna gaat het allemaal sneller. Vooral de laatste centimeters ontsluiting kunnen zeer snel gaan. Sommige vrouwen komen in een weeënstorm terecht: snelle heftige weeën achter elkaar, zonder of met een nauwelijks tussenpoos.
Bekijk nog snel newborn luiers
De geboorte van de baby
De vierde fase, de uitdrijvingsfase, wordt bereikt wanneer de baarmoedermond een diameter van 10 centimeter heeft. De weeën gaan dan over in persweeën. Voor de vrouw voelt dit aan als een enorme persdrang waaraan ze niet kan ontkomen.
Bij de eerste keer persen komt er vaak wat ontlasting naar buiten. Vaak merk je hier niks van, maar kan er later wel schaamte ontstaan. Dit hoeft niet: de darmen worden automatisch leeggemaakt om plaats te maken voor de doorgang van de baby.
De uitdrijvingsfase duurt 5 tot 60 minuten, afhankelijk van eerdere bevallingen. Bij een eerste bevalling kan de vrouw nog lang bezig zijn met persen. Wanneer het te lang duurt wordt er vaak ingegrepen. Persen is erg vermoeiend.
De nageboorte: na de bevalling
De vijfde en laatste fase van de bevalling treedt op wanneer de baby eenmaal geboren is. De nageboorte, oftewel de placenta (moederkoek) wordt door de baarmoeder afgestoten. Dit gaat gepaard met een aantal hevige samentrekkingen van de baarmoeder. De verloskundige zal het proces vaak versnellen door op de bovenkant van de baarmoeder te duwen. Wanneer de gehele placenta is verwijderd dan stoppen de samentrekkingen van de baarmoeder.
Naweeën
Later treden er nog naweeën op. Deze zullen na een eerste zwangerschap en bevalling minder heftig zijn dan bij iedere volgende bevalling. Naweeën zorgen ervoor dat de baarmoeder haar normale afmetingen weer aanneemt en de baarmoeder gezuiverd wordt.
Voor de 37 weken zwangerschap
Ben je nog geen 37 weken zwanger en merk je dat er regelmatig terugkerende weeën optreden, verlies je bloed, zijn de vliezen gebroken of heb je andere zorgen? Neem dan direct contact op met de arts of verloskundige.
Blijgezond.nl is een initiatief van gezondheidsdeskundige Dominique