Een tandvleesontsteking is een pijnlijke aandoening die gepaard gaat met bloedingen. Het ontstaat meestal als gevolg van een slechte mondhygiëne. Wanneer ontstoken tandvlees niet behandeld wordt, kan dit overgaan in parodontitis. In dit geval kunnen tanden en kiezen verloren gaan. In dit artikel de tandvleesontsteking symptomen en wat te doen.
In het kort
- Een tandvleesontsteking wordt gingivitis genoemd
- Het is een pijnlijke ontsteking van het tandvlees, als gevolg van een slechte mondhygiëne
- Onbehandeld kan er parodontitis ontstaan, vaak met botafbraak
Omschrijving tandvlees
Het tandvlees wordt ook wel gingiva genoemd. Dit is het weefsel dat de tandhalzen en het kaakbot bedekt. Het tandvlees vervult een belangrijke functie: het beschermt de tandhalzen tegen schadelijke invloeden van buitenaf. Hiermee worden infecties voorkomen. Bovendien zorgt het ervoor dat het gebit op zijn plek blijft. Dankzij het tandvlees hebben tandwortels voldoende houvast.
Aandoeningen aan het tandvlees
Gezond tandvlees heeft een roze kleur en ligt strak tegen de tanden en kiezen aan. De meest voorkomende aandoeningen aan het tandvlees zijn zwelling, bloedend tandvlees en terugtrekkend tandvlees. Dit is vaak allemaal het gevolg van een tandvleesontsteking.
Oorzaak tandvleesontsteking: hoe ontstaat het?
Een tandvleesontsteking staat ook wel bekend onder de naam gingivitis. Ontstoken tandvlees ontstaat door een slechte of verkeerde mondhygiëne. Dit hoeft niet eens bewust te zijn, goed poetsen en een juiste mondverzorging zijn moeilijker dan gedacht.
Hoe ontstaat een tandvleesontsteking? Bij een slechte mondhygiëne vormt zich een laagje plak tussen de tanden. Tandplak is een dun en kleverig laagje dat uit opgeloste voedsel stoffen, slijm en bacteriën bestaat. Deze plak is de ideale voedingsbodem voor bacteriën die hier ongeremd kunnen groeien. Tandplak is gemakkelijk met een tandenborstel te verwijderen. Gebeurt dit niet (goed), dan wordt tandplak na verloop van tijd hard. Dit harde laagje heet tandsteen en is met de tandenborstel niet te verwijderen. Ook tandsteen zit vol met bacteriën.
In sommige gevallen weten de bacteriën tussen het tandvlees en de tandhalzen te nestelen. Hier veroorzaken ze een ontsteking: gingivitis.
Symptomen van gingivitis
Bij een tandvleesontsteking raakt het tandvlees behoorlijk geïrriteerd. Hierdoor gaat het zwellen en iets van de tandhalzen afstaan. Er ontstaat een opening tussen tandvlees en tandhalzen, ook wel een pocket genoemd. Bij gezond tandvlees is deze pocket 1-3mm, bij een tandvleesontsteking is deze veel groter. Pockets van 7mm of meer zijn een reden om in te grijpen. De meest voorkomende symptomen van een tandvleesontsteking zijn:
- Zwelling
- Roodheid
- Bloedingen
- Gevoeligheid
- Pijn
Wanneer tandvleesontsteking niet behandeld wordt, worden de pocket steeds dieper. Hierdoor komen de bacteriën dieper te liggen. Uiteindelijk kan dit het wortelvlies en kaakbot afbreken. In dit geval spreken we van parodontitis.
Symptomen van parodontitis
Meer dan de helft van mensen boven de 50 jaar heeft te maken met een tandvleesontsteking of parodontitis. Het vervelende is dat dit lange tijd kan sluimeren zonder dat dit merkbaar is. Vooral rokers zullen minder snel last hebben van bloedend tandvlees. Dit zijn de symptomen van parodontitis:
- Rode verkleuring van het tandvlees
- Bloedingen bij het tandenpoetsen of eten
- Gevoeligheid en pijn
- Teruggetrokken tandvlees
- Vieze smaak in de mond
- Slechte adem
- Wildgroei van tandvlees
Zonder behandeling komen tanden en kiezen steeds losser te staan. Deze zullen uiteindelijk uitvallen.
Voorkomen van tandvleesontsteking
Inlichten tandvleesontsteking verdwijnt door goed te poetsen. Daarnaast is het belangrijk om de ruimte tussen tanden en kiezen schoon te maken met een goede mondhygiëne wordt tandvleesontsteking voorkomen Het is vaak lastig om de ruimte tussen tanden en kiezen schoon te houden. Daarom kan ik gebruik worden gemaakt van ragers, flossers en tandenstokers.
Er zit wel wat verschil tussen ragers, flossers en tandenstokers. Het is belangrijk dat de patiënt kiest voor iets dat goed bij hem of haar past. Het hulpmiddel moet hanteerbaar zijn, maar ook goed tussen kiezen en tanden passen. Iemand met weinig ruimte tussen tanden en kiezen heeft behoefte aan fijnere tandenstokers of ragers dan iemand met veel ruimte hiertussen.
Soms is het even uitproberen wat het prettigste is en welke maat goed is. De tandarts of mondhygiëniste kan hierover adviseren.
Behandeling en herstel van gingivitis
Een lichte tandvleesontsteking is zelf goed te behandelen. Hierbij is het belangrijk om minimaal 2 keer per dag het gebit schoon te maken, waarbij de tandenborstel schuin op het tandvlees wordt gezet. Zo vallen de haren van de tandenborstel in de pocket.
Verder is het zaak om de ruimte tussen tanden en kiezen dagelijks schoon te maken, waarbij tandplak wordt verwijderd. Dit kan bij een lichte tandvleesontsteking gevoelig zijn en voor bloedingen zorgen. Juist dan is het belangrijk om door te zetten en schoon te blijven maken.
Bij iets diepere pockets kan de mondhygiëniste te hulp schieten. Dit is ook belangrijk bij de aanwezigheid van tandsteen. Met speciale apparatuur wordt het tandsteen eraf ‘getrild’. Dit is in de meeste gevallen pijnloos. Bij blootliggende tandhalzen kan dit echter wél pijnlijk zijn. Een verdoving behoort tot de mogelijkheden.
Na behandeling van tandvleesontsteking voelt het tandvlees gevoelig aan. Het kan nog even nabloeden. Vaak trekt het tandvlees zich terug, omdat eenmaal ontstane weefselschade niet herstelt. Bij een goede mondverzorging zal het tandvlees weer roze van kleur worden en strakker tegen de tandhalzen gaan liggen. Het is belangrijk om een nieuwe tandvleesontsteking te voorkomen.
Wanneer het om parodontitis gaat
Parodontitis is een ernstige zaak. De bacteriën breken niet alleen het kaakbot af, maar kunnen ook in de bloedbaan terecht komen. In ernstige gevallen leidt dit tot diabetes en hart- en vaat ziekten. Parodontitis is dus niet zo onschuldig als het lijkt!
De behandeling van parodontitis bestaat uit het verwijderen van tandplak en tandsteen. Soms zijn de pockets te diep en is een flapoperatie nodig. Hierbij wordt het tandvlees operatief terug geflapt, waarna de parodontoloog het gebied hieronder kan schoonmaken. Hierna wordt het tandvlees weer vastgehecht. Wanneer kaakbot is verdwenen, kan dit chirurgisch worden ‘nagemaakt’. Dit is echter niet in alle gevallen mogelijk.
Blijgezond.nl is een initiatief van gezondheidsdeskundige Dominique