Prostaatkanker komt vaak voor, jaarlijks bij ongeveer 13.500 Nederlanders. De meeste patiënten zijn 65 jaar of ouder. Leeftijd is een risicofactor maar ook voeding speelt een rol. Het probleem met prostaatkanker is dat de symptomen lang achterwege kunnen blijven. Daarom is het belangrijk om zoveel de oorzaken, symptomen als behandelmethoden te kennen. Leven met prostaatkanker: lees er meer over.
Cijfers met betrekking tot prostaatkanker
De cijfers van verschillende soorten kanker zijn de afgelopen decennia zorgwekkend toegenomen. Dit heeft met verschillende zaken te maken. Ten eerste worden we steeds ouder maar ook de bevolking blijft groeien. Als laatste eten we minder gezond dan vroeger. Vooral bewerkt voedsel bevat ongezonde stoffen.
In 2010 werd jaarlijks bij 9000 Nederlanders prostaatkanker vastgesteld. In 2020 is dit jaarlijks bij 13.500 Nederlanders. 70% van de patiënten is 65 jaar of ouder. Maar ook vanaf de leeftijd van 40 jaar komt het steeds vaker voor.
Prostaatkanker groeit heel langzaam en wordt hierdoor weinig opgemerkt. Van alle mannen vanaf 80 jaar oud blijken velen prostaatkanker te hebben, zonder dat ze hier ooit last van krijgen.
Lezen: boeken over prostaatkanker
Twee typen van deze kanker
Prostaatkanker komt in twee vormen voor. Je hebt non agressieve prostaatkanker, dit wordt bij 66% van de gevallen gezien. Je hebt ook de agressieve vorm die bij ongeveer 33% van de patiënten voorkomt. Helaas heeft de agressieve vorm een minder goede prognose.
Oorzaken prostaatkanker: kan ik het voorkomen?
Veel mannen vragen zich af of ze prostaatkanker kunnen voorkomen. Dit kan helaas niet altijd. Hoe ouder een man is, hoe groter de kans dat hij prostaatkanker krijgt. Bij mannen boven de 80 jaar heeft een groot gedeelte deze vorm van kanker. De kankercellen groeien dan zo langzaam dat ze geen problemen veroorzaken.
Erfelijkheid speelt mogelijk een rol. Wanneer de vader, broer of om prostaatkanker heeft (gehad) dan heeft de aanverwante man een verhoogd risico.
Daarnaast speelt voeding een rol. In het verre oosten komt prostaatkanker heel weinig voor. Waarschijnlijk door de voedingswijze, in bepaalde voeding zitten beschermende factoren.
Opvallend is dat prostaatkanker vaker bij Amerikaanse mensen met een donkere huidskleur voorkomt. Dit heeft waarschijnlijk toch met de genetische afkomst te maken.
Hoe zit het met hormonen?
Mannen vanaf 50 jaar krijgen vaker te maken met een groter wordende prostaat. Dit heeft met hormonale veranderingen te maken. In veel gevallen ontstaan er dan problemen bij het urineren. Dit wil echter niet zeggen dat een grotere prostaat ook een groter risico op prostaatkanker geeft.
Lees ook: leven met huidkanker
Symptomen en klachten
Het is belangrijk om prostaatkanker goed te herkennen. Ondanks dat deze vorm van kanker vaak langzaam verloopt kan een vroegtijdige behandeling de prognose enorm verbeteren.
Het probleem is dat de symptomen van prostaatkanker niet altijd goed duidelijk zijn. Daarom hieronder de meest voorkomende symptomen op een rij.
- Pijn tijdens het plassen
- Aandrang voelen maar niet kunnen plassen
- Een urinestraal zonder kracht
- Nadruppelen
- Soms bloed bij de urine
Let op: veel van deze symptomen komen ook bij een vergrootte prostaat voor. Bij uitzaaiingen ontstaat er soms pijn in de onderrug en het bekken.
Prostaatkanker en de urine stinkt, kan dat?
Urine die stinkt, dit is vaak geen symptoom van prostaatkanker. Een stinkende urine ontstaat vaak door bacteriën maar ook door bepaalde voeding.
Behandeling van prostaatkanker
Prostaatkanker kan op verschillende manieren behandeld worden. Welke behandelmethode wordt gekozen hangt van de grootte van de tumor af. Maar ook welke klachten er aanwezig zijn. Bij oudere mensen wordt niet altijd een behandeling toegepast, vooral niet wanneer de man 80 jaar of ouder is. De kanker groeit dan zo langzaam dat de patiënt hier geen last van heeft. Wel vindt er een regelmatige controle plaats.
Bekende behandelmethoden zijn inwendige of uitwendige bestraling, een operatie of chemokuur. Hieronder elke behandeling apart besproken.
Inwendige bestraling
Bij patiënten met een lichte vorm van prostaatkanker wordt vaak voor inwendige bestraling gekozen. Hierbij wordt er radioactief materiaal in of nabij de tumor gebracht. Door inwendige bestralingen sterven kankercellen. Het materiaal kan de arts tijdelijk plaatsen of bij de tumor achterlaten.
Uitwendige bestraling
Uitwendige bestraling gaat vaak in combinatie met een operatie. Het is bedoeld om klachten te verlichten wanneer de prostaatkanker ongeneeslijk is. Bij uitwendige bestraling maakt de arts gebruik van elektronenstralen. Dit wordt op de tumor gericht waarbij de straling schade aanricht bij de kankercellen.
Kankercellen kunnen zich niet makkelijk herstellen en zullen doorgaans afsterven. Gezonde omliggende cellen worden ook aangetast. Maar deze zullen sneller weer herstellen. Bijwerkingen van bestraling zijn vaak: vermoeidheid, minder eetlust, misselijkheid en haaruitval.
Een operatieve ingreep
Dan is er ook nog de operatieve ingreep. Een operatie wordt gedaan bij mannen waarbij de kanker alleen in de prostaat zelf zit. De prostaat wordt verwijderd en eventueel ook de omliggende lymfeklieren.
Chemokuur
Een chemokuur wordt vaak ingezet wanneer de kanker is uitgezaaid. Voordeel van een chemokuur is dat deze zich door het hele lichaam kan verspreiden. Zo kan op verschillende plaatsen de kanker worden aangepakt.
Een chemokuur bestaat uit een serie chemisch bewerkte medicijnen waardoor de kankercellen afsterven. Gezonde cellen worden ook aangetast maar zijn veel beter in staat om te herstellen. Chemokuur geeft een aantal bijwerkingen waaronder vermoeidheid, misselijkheid en braken, haaruitval en een verminderde eetlust.
Overleving – prognose prostaatkanker
Leven met prostaatkanker, overleef ik dit of hoe lang heb ik nog te leven? Veel patiënten lopen met deze vraag rond. Er zijn cijfers met betrekking tot de vijfjaarsoverleving. Dit zijn het aantal patiënten dat vijf jaar na de diagnose en een behandeling nog in leven is.
De prognose bij prostaatkanker is erg goed. Bij vroegtijdige ontdekking leeft 97% van de patiënten vijf jaar na de diagnose nog. Bij latere ontdekking zijn deze cijfers lager. Maar omdat het om oudere mannen gaat sterven de meeste patiënten aan een andere klacht dan prostaatkanker.
De cijfers zijn gemiddelden. Je kunt hier geen rechten aan ontlenen, vraag altijd aan de arts hoe de prognose eruitziet.
Blijgezond.nl is een initiatief van gezondheidsdeskundige Dominique