Pijn aan de lever of leverpijn heeft verschillende oorzaken. Soms is de pijn afkomstig vanuit een ander orgaan zoals de maag. In andere gevallen ligt de oorzaak in een teveel aan alcohol, levercysten of leverbeschadiging. In dit artikel de meest voorkomende oorzaken met bijbehorende symptomen. Uiteraard ook een omschrijving van de behandeling en de kans op herstel.
In het kort
- De lever filtert het bloed en produceert gal
- Paracetamol en antibiotica kunnen voor leverbeschadiging zorgen
- Pijn aan de lever wordt vaak veroorzaakt door schade, vervetting of levercirrose
Anatomie lever
De lever ligt rechtsboven in de buikholte. Het heeft een gewicht van 1500 gram en is een zeer actief orgaan. De lever speelt een belangrijke rol in de stofwisseling (metabolisme). Belangrijkste functies zijn:
- Bloedvorming
- Productie van gal
- Metabolisme (koolhydraat-, vet- en eiwitstofwisseling)
- Opslag van ijzer
- Afbraak van hormonen
- Reservoir van vitaminen, ijzer, koper en glycogeen
De lever vervult een belangrijke functie bij het zuiveren van het bloed. Daarnaast produceert dit orgaan meer dan een halve liter gal per dag. Gal is belangrijk bij het afbreken van vetten uit voedsel. Ook breekt de lever schadelijke stoffen af.
Na operatie aan de lever (gedeeltelijke verwijdering) kan de lever weer aangroeien. Het duurt enkele weken voordat de lever weer op normaal niveau werkt.
Pijn aan lever: oorzaken
De lever kan te maken krijgen met verschillende afwijkingen en aandoeningen. Vaak wordt leverpijn veroorzaakt door een leverbeschadiging, vervette lever of leverontsteking. Ernstige leverziekten zijn levercirrose en leverkanker. Hieronder de belangrijkste oorzaken voor pijn aan de lever.
Leverbeschadiging
Diverse stoffen kunnen een leverbeschadiging veroorzaken. Dit zijn onder andere alcohol, paracetamol en antibiotica. Ook chemotherapie staat bekend om zijn schadelijke inwerking op de lever. Hoe langer schadelijke stoffen worden gebruikt, hoe groter de schade aan de lever. Er zijn verschillende stadia van leverbeschadiging:
- Leververvetting
- Leverontsteking
- Leverfibrose
- Levercirrose
Vanuit levercirrose kan uiteindelijk leverkanker ontstaan. Bij leverbeschadiging is het belangrijk van de oorzaak aan te pakken.
Leververvetting
Bij leververvetting slaat de lever steeds meer vet in de levercellen op. Dit geeft in het begin geen klachten, hooguit vermoeidheid en pijn aan de lever (rechtsboven in de buik). Leververvetting ontstaat vaak door overgewicht, diabetes of overmatig alcoholgebruik. Met een gezonde levenswijze verdwijnt of vermindert de vervetting. Wanneer leververvetting niet wordt behandeld, ontstaat er levercirrose met de kans op leverkanker.
Feit: omega-3, 6 en 9 vetzuren houden de lever gezond. Dit zit vooral in vis, maar is ook gemakkelijk via supplementen (capsules en visolie) binnen te krijgen.
Ontsteking van de lever: hepatitis
Een ontsteking van de lever wordt ook wel hepatitis genoemd. Er zijn verschillende vormen van Hepatitis. Hepatitis A ontstaat door het hepatitis A-virus dat zelden in Nederland voorkomt.
Hepatitis B komt wereldwijd voor, waarbij het Hepatitis B-virus de veroorzaker is. Dan is er ook nog hepatitis C, Hepatitis D en hepatitis E. Bepaalde vormen genezen binnen enkele weken vanzelf, terwijl andere hepatitis- vormen chronisch kunnen worden.
De meest voorkomende symptomen van leverontsteking zijn:
- Vermoeidheid
- Verminderde eetlust
- Misselijkheid
- Pijn aan lever (bovenbuik)
- Soms spier- en gewrichtspijn
- Jeuk
- Gele verkleuring van huid en oogwit
- Donkergekleurde urine
De symptomen zijn afhankelijk van de onderliggende veroorzaker. Behandeling bestaat vaak uit antivirale medicijnen of medicatie als sovaldi, olysio en exviera.
Lever reinigen? Ter ondersteuning gebruik je een supplement.
Bekijk leverreiniging
Leverfibrose (verlittekening)
Bij leverfibrose treedt er beschadiging en verlittekening van de lever op. Dit ontstaat door een leverontsteking of galverstopping. Door het littekenweefsel raakt de lever blijvend beschadigd. Hierdoor gaat de functie achteruit. Leverfibrose gaat uiteindelijk over in levercirrose.
Levercirrose: verschrompelen van de lever
Pijn aan lever kan door levercirrose ontstaan. Hierbij zijn er blijvende littekens aanwezig, die verschrompelen en verdwijnen. Dit tast de leverfunctie ernstig aan. Dit zijn de levercirrose symptomen:
Vaak ontstaan er ook spinvormige bloedvaatjes op de bovenarmen en de borst. Dit wordt ook wel spider naevi genoemd. Wanneer de lever niet meer goed functioneert, kan er een verhoogde druk in de bloedvaten van de lever ontstaan. Er ontstaat dan pijn links in de buik.
Verder verschijnen er spataderen in de maag, slokdarm en endeldarm. Deze kunnen voor ernstige bloedingen zorgen. Door toenemende vochtophoping in de buikholte ontstaan er ademhalingsproblemen. De lever werkt niet meer goed, waardoor giftige stoffen niet goed worden afgebroken. Dit kan de hersenfuncties ernstig aantasten.
Behandeling van levercirrose richt zich op het verminderen van klachten en het proces van levercirrose stopzetten. Soms is het mogelijk om de schade aan de lever te herstellen. Een levertransplantatie wordt toegepast wanneer de lever te ernstig beschadigd is.
Leverkanker: kanker van de lever
Levercirrose kan uiteindelijk tot kanker in de lever lijden. Bij leverkanker is er sprake van een kwaadaardige tumor in de lever. Deze kan uitzaaien naar plekken elders in het lichaam. Behandeling van leverkanker bestaat uit operatie, chemotherapie of bestraling. Feit: 80% van de patiënten met leverkanker heeft een onderliggende leverziekte, vaak levercirrose.
Pijn aan lever door levercyste
Soms ontstaat er een met vocht gevulde holte in de lever. Een levercyste is redelijk onschuldig, maar kan wel pijn aan de lever veroorzaken. Behandeling van een levercyste bestaat uit een punctie om het vocht af te voeren. Soms is een operatie nodig, waarbij de cyste wordt verwijderd. Is een infectie de veroorzaker, dan schrijft de arts een wormdodend medicijn voor.
Overige oorzaken pijn aan lever
Leverpijn kan ook het gevolg zijn van een leverabces, galstenen, ontsteking van de galwegen of gastritis. Ook hemochromatose kan de veroorzaker zijn, waarbij er sprake is van een overmatige ijzerafzetting. Dit heeft leverbeschadiging tot gevolg.
Bij pijn aan de lever is het belangrijk om een diagnose te stellen. Dit gebeurt middels een lichamelijk onderzoek. Vaak wordt dit aangevuld met een echografie, CT scan of MRI scan. Bij aanhoudende klachten of wanneer het moeilijk is om een diagnose te stellen, kan de arts een leverbiopsie voorstellen. Hierbij wordt een stukje weefsel weggehaald en onder de microscoop bekeken.
Een gedeelte van de lever kan gemist worden. De lever groeit hierna tot zijn oorspronkelijke formaat. De mens kan bijna 75% van de lever missen. Wanneer de gehele lever uitvalt, overleeft de patiënt dit niet.
Blijgezond.nl is een initiatief van gezondheidsdeskundige Dominique