Wat zijn de meest extreme gevolgen van stress? Bij langdurige of veel stress raakt een gedeelte van je hersenen overbelast. Dit heeft in het begin lichte klachten tot gevolg, maar later ontstaan er meer ernstige klachten. Wist je dat zelfs een deel van je hersenen kan beschadigen? Ontdek de meest extreme gevolgen van stress.
De oorzaak van stress
Stress kan verschillende oorzaken hebben. Bovendien zullen niet alle oorzaken ervoor zorgen dat je ook een lichamelijke of geestelijke reactie krijgt. De ene persoon is beter tegen stress bestand dan de ander. Dit heeft met karakter, opvoeding maar ook met gebeurtenissen te maken.
Dit zijn de meest voorkomende oorzaken van stress:
- Echtscheiding
- Ongeluk
- Ziekte
- Dood van een naaste
- Nare gebeurtenis zoals beroving of inbraak
- Psychische of lichamelijke mishandeling
- Financiële problemen
- Werk gerelateerde problemen
- Relatieproblemen
Natuurlijk kunnen nog veel meer dingen stress veroorzaken, bijvoorbeeld vermissing van een huisdier, puberende kinderen of schade/ kwijtraken van een duur of geliefd object.
Meest extreme gevolgen van stress
Bij stress horen ook zogenaamde stress symptomen. Dit zijn klachten of verschijnselen die na enkele dagen tot weken stress ontstaan. Dit zijn de bekendste stress symptomen:
- Vermoeidheid
- Versnelde ademhaling en hartslag
- Weinig eetlust (of juist veel)
- Hoofdpijn
- Slapeloosheid
- Spierpijn
- Verminderde concentratie
- Emotioneel of prikkelbaar
Duizeligheid en veel zweten wordt ook vaak gezien. Langdurige stress is nooit goed voor het hart maar kan ook schade aan andere lichaamsdelen aanrichten. Dit noemen we dan de meest extreme gevolgen van stress.
Hippocampus en hypothalamus
Bij de meest extreme gevolgen van stress moeten we naar de verschillende onderdelen van de hersenen kijken. Stress begint altijd in de hypothalamus. Dit is een onderdeel van de hersenen dat een belangrijke rol bij je gedrag speelt. Dit gedrag zorgt voor overleving, denk maar aan eten, vechten en vluchten.
Onder invloed van stress maakt de hypothalamus het stresshormoon cortisol aan. Cortisol geeft je een energieboost waardoor je kunt vechten of vluchten. In noodsituaties hartstikke handig maar langdurig belast worden met dit stresshormoon heeft nadelige invloeden. Cortisol stapelt zich namelijk in je lichaam op.
Door langdurige stress lang raakt de hippocampus overbelast. Dit is een klein gedeelte in de hersenen dat een rol speelt bij het opslaan en ophalen van informatie oftewel je geheugen.
Geheugenproblemen en angststoornissen
Langdurige stress leidt dus tot een overwerkte hippocampus. Dit uit zich in geheugenproblemen, angststoornissen maar ook in depressie. De meest extreme gevolgen van stress zijn dan ook een burn-out, hier kom je niet zomaar vanaf.
Beschadigde frontale lob
Wanneer stress te lang duurt wordt ook de frontale lob beschadigd. Dit onderdeel van de hersenen moet normaal gesproken de amygdala remmen. Dit is een onderdeel dat emoties verwerkt en aanstuurt. Bij een beschadigde frontale lob ervaar je dan ook voornamelijk negatieve emoties.
Het vervelende is dat deze negatieve emoties weer stress in de hypothalamus veroorzaakt. Zo beland je in een negatieve cirkel waar je zelf niet uitkomt.
De meest extreme gevolgen van stress op een rij
Je hebt nu kunnen zien wat stress in de hersenen teweegbrengt. Er gebeurt echter nog veel meer met je lichaam. Dit zijn de meest extreme gevolgen van stress op een rij:
Verlaagd immuunsysteem: je bent vatbaarder voor virussen, bacteriën en ziekten in het algemeen. Door een lagere weerstand merk je dat je sneller ziek wordt.
Verhoogde angstrespons: emotionele gevoelens en rationeel denken wordt door stress aangetast. Dit werkt angststoornissen in de hand. Bovendien reageer je veel heftiger op prikkels, ook hierdoor kun je angstiger worden.
Verlies aan grijze massa: de grijze massa wordt ook wel hersenmassa genoemd. Vanuit verschillende (Amerikaanse) onderzoeken blijkt dat de grijze massa als gevolg van langdurige stress afneemt. Dit betekent niet alleen een grotere kans op angststoornissen maar ook op depressieve gevoelens.
Hartklachten: langdurige stress leidt vroeg of laat tot hartklachten. Dit heeft te maken met een verhoogde bloeddruk maar ook doordat het hart sneller moet pompen.
Ondergewicht of overgewicht: een van de gevolgen van stress is een verminderde eetlust of juist meer gaan eten. Dit leidt tot ondergewicht of overgewicht.
Nog meer ernstige gevolgen van stress
Sommige psychische of lichamelijke klachten zijn goed te herleiden naar stress. Maar soms ook zijn er klachten die niet direct in relatie met stress worden gebracht. Denk maar eens aan overgeven, buiten westen raken, aangezichtspijnen, gewrichtspijnen, spierkrampen, hyperventilatie en hartfalen.
De meest extreme gevolgen van stress zijn misschien wel dat je je zelfvertrouwen kwijtraakt, je relatie of vrienden je verlaten en dat je uiteindelijk aan de dood denkt.
Stress voorkomen en verminderen
De een is gevoeliger voor stress dan de ander. Merk je dat je stressgevoelig bent, dan is het belangrijk om zoveel mogelijk stress te voorkomen. Niet door moeilijke situaties uit de weg te gaan maar wel door iets aan je weerbaarheid te doen. Het helpt bijvoorbeeld om een boek over stress en tegen burn-out te lezen. Hier vind je vaak veel nuttige tips en oefeningen.
Boeken over stress & burn-out bekijken
Sporten of bewegen is heel goed, niet alleen om stress te voorkomen maar ook om te verminderen. Je lichaam maakt bij stress namelijk cortisol aan. Dit hormoon vermindert door beweging (vechten of vluchten). Een vechtsport kan helpen om dit stresshormoon te verlagen maar ook hardlopen, zwemmen, fitness of andere sporten helpen goed.
Sporten zorgt er ook voor dat je op andere gedachten komt. Het verlaagt dus niet alleen het stresshormoon maar zorgt ook voor de nodige ontspanning.
Kijk ook eens bij stresssupplementen, deze kunnen ook al heel veel voor je betekenen. Vaak slaap je beter, merk je dat de concentratie verbetert en ervaar je een rustiger gevoel.
Wist je dat een verzwaringsdeken ook kan helpen ontspannen?
Hulp vragen
Kom je zelf niet van stressklachten af? Durf dan om hulp te vragen. De huisarts is de eerste aangewezen persoon, soms zal deze doorverwijzen. Er zijn verschillende mogelijkheden zoals individuele of groepstherapie, trainingen om je weerbaarheid te vergroten, een aangepast dieet, bewegingstherapie of wat dan ook.
Grijp bij stress niet gelijk naar medicatie maar probeer het eerst op andere manieren op te lossen. Pas wanneer stress uit de hand dreigt te lopen kan bepaalde medicatie ondersteunen.
Blijgezond.nl is een initiatief van gezondheidsdeskundige Dominique