Een littekenbreuk is een breuk in een bestaand litteken na een operatie. Dit is een complicatie die vaker bij mensen met overgewicht en slappe spieren voorkomt. Vooral bij druk in de buikholte (hoesten en niezen) kunnen de buikorganen door de buikwand geperst worden. Er ontstaat dan een littekenbreuk.
In het kort
- Een littekenbreuk ontstaat alleen bij een bestaand litteken
- Patiënten na een buikoperatie lopen verhoogd risico op een littekenbreuk
- Een (nieuwe) operatie kan de breuk herstellen
Omschrijving littekenbreuk
Na een operatie ontstaat er een litteken. De plaats rond dit litteken is minder stevig. Vooral na een buikoperatie ontstaat er vaker een littekenbreuk. Hierbij is de huid intact, maar is er in het onderliggend gebied een breuk ontstaan.
Oorzaken: het ontstaan van littekenbreuken
Een littekenbreuk ontstaat bijna altijd na een operatie, waarbij het gehechte gebied zeer kwetsbaar is. Druk op de buikwand kan voor een littekenbreuk zorgen. Het gaat hierbij om hoesten en niezen, maar bijvoorbeeld ook tillen. Deze dingen verhogen de druk in de buikholte.
Als gevolg daarvan kunnen de buikorganen of het buikvlies door de buikwand geperst worden. Er ontstaat dan een opening die niet uit zichzelf geneest. In feite gaat hier om een onderbreking van de spierlaag van de buikwand. Door toenemende druk zal deze opening alleen maar groter worden. Dit gaat gepaard met verschillende klachten.
Symptomen en klachten
In veel gevallen zal de patiënt klagen over pijn, deze pijn is continu aanwezig. Soms ontstaat er een buikwandbreuk bij de navel. Ook hierbij zijn pijnklachten aanwezig.
Vetweefsel of een stukje van de darm kan naar buiten gaan puilen. Hierdoor ontstaat er een zwelling rond het litteken. Soms is er een duidelijke bult zichtbaar.
Een littekenbreuk kan zeer klein zijn, maar ook enorm aanwezig zijn. Zowel kleine als grote littekenbreuken veroorzaken pijn en zwelling, hoewel dit laatste niet altijd goed zichtbaar is. Vaak is er ook een beklemmend gevoel aanwezig. Dit wordt veroorzaakt doordat vetweefsel of een stuk van de darm naar buiten puilt en hier klem komt te zitten.
Onderzoek: diagnose stellen
Het is belangrijk om een juiste diagnose te stellen. De arts zal bij vermoeden van een littekenbreuk altijd een lichamelijk onderzoek verrichten. Soms is aanvullend onderzoek nodig, zoals een CT-scan. Hierbij kan de arts bepalen of het ook echt om een littekenbreuk gaat, en hoe ernstig deze is.
Behandeling van een littekenbreuk
Bij behandeling van een littekenbreuk wordt altijd gekeken naar de ernst van de situatie, maar ook welke operaties al uitgevoerd zijn. Vaak maakt de arts gebruik van een kijkoperatie. Hierbij worden er drie tot vier kijkpoortjes geplaatst. Met een kunststof mat wordt de littekenbreuk hersteld. Deze mat wordt vastgezet met oplosbare hechtingen. Het is dus later niet nodig om deze hechtingen te verwijderen: deze lossen vanzelf op.
Niet altijd is het mogelijk om gebruik te maken van een kunststof mat. In dit geval wordt er gebruik gemaakt van een breukband, die voor de patiënt op maat is gemaakt.
Buikwand verstevigen
Bij een niet al te grote littekenbreuk kan de arts ook gebruik maken van het weefsel van de buikwand zelf. Dit wordt ook wel een plastiek genoemd. Deze operatie brengt de minste complicaties met zich mee.
Zichtbare littekens? Een litteken crème vermindert littekens.
Bekijk de beste litteken crème
Complicatie van een littekenbreuk
Een littekenbreuk is een veel voorkomende complicatie na een buikoperatie. Het is niet zo dat dit binnen enkele weken na de buikoperatie optreedt. Er kan zelfs jaren na een buikoperatie nog een littekenbreuk ontstaan.
Wat is de kans op een littekenbreuk? Ruim 20% van de patiënten met een buikoperatie krijgt vroeg of laat te maken met een littekenbreuk. Vaak gaat het hier om een wondgenezingstoornis of een bloeduitstorting. Ook een slechte lichamelijke conditie of overgewicht kan de veroorzaker van een littekenbreuk zijn.
Brengt een littekenbreuk zelf nog complicaties met zich mee? Zonder behandeling geneest dit niet vanzelf. Pijnklachten blijven aanwezig. Er kan zelfs een ontsteking of ernstige schade ontstaan. Daarom is het zaak om een littekenbreuk zo snel mogelijk te behandelen.
Soms stoot het lichaam het kunststof materiaal (littekenbreuk matje) af. In dit geval moet het materiaal verwijderd worden. Dit komt gelukkig zelden voor.
Blijgezond.nl is een initiatief van gezondheidsdeskundige Dominique