Een liesbreuk of hernia inguinalis is een uitpuiling in de lies. Dit ontstaat door een zwakke plek in de buikwand. Bij druk op de buik zoals hoesten puilt deze zwelling naar buiten. Soms ontstaan er pijnklachten of andere symptomen. Deze aandoening kan zelfs ernstig zijn. Ontdek de oorzaken, symptomen en behandeling van een liesbreuk.
In het kort
- Bij een liesbreuk kunnen buikvlies of darm naar buiten puilen
- Er ontstaan klachten van pijn of een knellend gevoel
- Afhankelijk van de klachten is een operatieve ingreep nodig
Omschrijving liesbreuk
Een liesbreuk wordt ook wel hernia inguinalis genoemd. We onderscheiden twee typen liesbreuken: de laterale en de mediale liesbreuk. Een hernia inguinalis is niet altijd zichtbaar, ook levert deze niet altijd klachten op.
De mens heeft twee liezen, dit zijn huidplooien tussen het onderste gedeelte van de romp en de bovenbenen. In de liezen bevinden zich een aantal lymfeklieren. Hier loopt ook het lieskanaal doorheen.
Oorzaken liesbreuk: hoe ontstaat het?
Een liesbreuk is het gevolg van een zwakke plek in de lies oftewel de buikwand. Soms is dit aangeboren en direct na de geboorte aanwezig. Een liesbreuk kan ook andere oorzaken hebben:
- Veelvuldig of chronisch hoesten
- Langdurige verstopping (en obstipatie)
- Zware lichamelijke arbeid
- Roken
Niet altijd wordt er een oorzaak gevonden. Dit maakt voor de behandeling niet veel uit.
Laterale en mediale liesbreuk
Bij een laterale liesbreuk komt de buikinhoud via het lieskanaal naar buiten. Vaak komt deze in het scrotum uit. Er wordt dan ook wel van een indirecte liesbreuk gesproken.
De mediale liesbreuk staat bekend als de directe vorm. Hierbij puilt de buikinhoud door de zwakke plek direct naar voren. De mediale liesbreuk komt minder vaak voor.
Symptomen hernia inguinalis
In veel gevallen zijn de liesbreuk symptomen direct zichtbaar. Er is een zwelling in de lies aanwezig, dit verergert bij hoesten of persen. In sommige gevallen is deze zwelling alleen zichtbaar in een staande positie en verdwijnt deze bij het zitten of liggen.
Bij mensen met veel buikvet (overgewicht) is de liesbreuk minder goed zichtbaar. Dit komt omdat het buikvet deze symptomen verhult.
Zelden geeft een liesbreuk pijnklachten. Wanneer dit toch gebeurt, komt dat omdat deze beklemd raakt. Hierbij zit een stukje vet of darm in de opening vast. Het gevolg is dat deze niet meer terug kan schieten. Dit veroorzaakt een beklemmend gevoel met voornamelijk pijnklachten.
Liesbreuk behandeling
Er bestaat een kans dat een darmlis bekneld raakt. Dit veroorzaakt niet alleen veel pijn, ook kan dit afsterving van dit stuk darm veroorzaken. In dit geval is directe behandeling noodzakelijk. In alle andere gevallen wordt bekeken in hoeverre behandeling van toepassing is.
Het is belangrijk om te weten dat een liesbreuk nooit vanzelf weggaat. Dit kan alleen met als het plaatsen van een matje of een andere operatie.
Een liesbreukoperatie bestaat uit het verwijderen van de uitstulping. Deze wordt terug de buikholte ingebracht. De zwakke plek kan ervoor zorgen dat de uitstulping weer naar buiten komt. Daarom is het belangrijk om deze zwakke plek te verstevigen. Dit gebeurt in de meeste gevallen met een liesbreuk matje.
Zonder ernstige klachten is een operatie niet altijd of direct nodig. Een breukband is een elastische band die om de lies wordt gedragen. Deze houdt de uitstulping tegen. Dit is echter een tijdelijke oplossing en zorgt niet voor genezing. Wel is het handig om deze te dragen in afwachting van een operatie.
Bekijk de breukband, verkrijgbaar in verschillende maten
Zo verloopt de liesbreukoperatie
Let op: baby’s met een liesbreuk worden vaak geopereerd vanaf de leeftijd van 3 maanden. Dit komt omdat het lieskanaal zich nog kan sluiten.
Een liesbreukoperatie wordt altijd in het ziekenhuis (dagopname) uitgevoerd. Dit kan middels een kijkoperatie of door het maken van een snee in de lies. Bij een open liesoperatie maakt de chirurg een sneetje in de lies, dit gebeurt onder plaatselijke verdoving.
Een kijkoperatie verloopt via twee kleine sneetjes in de buik. Hiervoor is volledige verdoving (narcose) vereist. Niet ieder ziekenhuis voert deze operatie uit, wel genezen patiënten sneller na een kijkoperatie.
Na het maken van een sneetje verwijdert de chirurg de uitstulping en duwt deze terug. Er zijn twee manieren om de zwakke plek te verstevigen: hechten of een kunststof matje. Het voordeel van een kunststof matje is dat dit minder pijnklachten geeft. Bovendien zorgt dit ook nog eens voor een sneller herstel. Een liesbreuk matje heeft dan ook zeker de voorkeur.
Herstel na de operatie
Het herstel na een liesbreukoperatie neemt ongeveer 1 tot 2 weken in beslag. Een kijkoperatie geneest sneller. Na de operatie kan de patiënt last hebben van pijnklachten. Met pijnstillers zoals paracetamol is dit zeer goed te bestrijden.
Ook kunnen er klachten van verstopping (obstipatie) optreden. Wanneer dit ernstige problemen met zich meeneemt, helpt laxeermiddel.
Het is aan te raden om laxeermiddel nooit langer dan noodzakelijk te gebruiken. Lees hierbij goed de gebruiksaanwijzing op of in de verpakking.
Complicaties van een liesbreuk en liesbreukoperatie
Zonder behandeling kan de uitstulping steeds groter worden. Er bestaat het risico op een ernstigere beklemming van een darmlis.
Elke operatieve ingreep brengt risico’s met zich mee, ook met betrekking tot narcose. De arts bespreekt deze risico’s. Na de liesbreukoperatie ontstaan er blauwe plekken of zwelling op de plek van opereren.
Ook kan er pijn ontstaan, of het niet kunnen plassen. Bij toenemende pijn, zwellingen of roodheid is het verstandig om contact op te nemen met de huisarts. Dit geldt ook bij het optreden van koorts.
Soms ontstaat chronische pijn door een liesbreuk matje. Dit wordt ook wel matpijn genoemd. Deze pijn ontstaat doordat het lichaam op lichaamsvreemd materiaal reageert. De enige oplossing hiertegen is het verwijderen van het liesbreuk matje.
Blijgezond.nl is een initiatief van gezondheidsdeskundige Dominique