Leverbotziekte ontstaat door een infectie met de leverbot. Dit is een parasiet die vooral bij geïnfecteerde slakken voorkomt. De symptomen gaan gepaard met koorts, bloedarmoede en nog een aantal verschijnselen. Leverbotziekte komt niet alleen bij de mens maar ook hij het paard, schaap en andere zoogdieren voor.
In het kort
- Leverbotziekte wordt veroorzaakt door de leverbot
- Grote besmettingen komen in Nederland weinig voor
- Een leverbotziekte is goed te behandelen
Benaming leverbotziekte
Leverbotziekte is een parasitaire ziekte. Dit betekent dat een parasiet de veroorzaker is. Deze ziekte staat ook wel bekend onder de benaming fasciolose of distomatose. Soms wordt het ook afgekort tot leverbot, hoewel het hier om een platworm en niet om leverbotziekte zelf gaat.
Oorzaak: ontstaan van deze ziekte
De leverbot is de oorzaak voor het ontstaan van leverbot ziekte. Deze platworm is 20 tot 30 mm lang en leeft als parasiet in herkauwers (runderen en schapen). Een leverbot infectie komt ook steeds vaker bij paarden voor. Daarnaast raken mensen soms besmet.
Zo verspreidt de leverbot zich
Het gaat hier niet om een rechtstreekse besmetting, maar via een tussengastheer. Een volwassen leverbot leeft in de galbuis van zijn gastheer (herkauwer). Hier worden vele eitjes gelegd. Deze eitjes verlaten via de galblaas en het darmkanaal het lichaam van de herkauwer.
Binnen twee tot vier weken kruipt er een larve uit het ei. Deze gaat op zoek naar een tussengastheer. Dit is de zoetwaterslak oftewel de leverbotslak. Dit slakje leeft in stilstaand ondiep water of in een zeer vochtige omgeving.
De tussengastheer raakt besmet met de larven van de leverbot. In het lichaam van de slak plant de larve zich voort. Dit gebeurt ongeslachtelijk, er is dus geen partner voor nodig. Na 2 maanden verlaten de nieuwe larfjes de slak. Deze zetten zich vast op waterplanten en kapselen zich hierin.
Het rund of schaap eet de besmette plant en krijgt de jonge leverbotjes binnen. Hier doorboren ze de darmwand en dringen de lever binnen. De levenscyclus begint weer van voor af aan.
Bovenstaand is een heel verhaal, maar wel belangrijk om te weten hoe leverbotziekte ontstaat.
Besmetting bij de mens
Het zijn vaak runderen, schapen en ook steeds meer paarden die besmet raken met de leverbot. Het komt echter ook bij de mens voor. Dit gebeurt voornamelijk via waterkers. Dit is een groene bladgroente en wordt veel in salades gebruikt.
Op waterkers bevinden zich vaker larfjes van de leverbot. Na het eten hiervan ontstaat de leverziekte. Ook het eten van rauwe lever kan voor besmetting zorgen. Daarnaast treedt besmetting op bij het drinken van besmet water.
Plaatsen waar leverbot ziekte voorkomt
Leverbotziekte komt wereldwijd voor en wordt ook in Nederland en België gezien. De meeste gevallen zijn in Egypte, Bolivia, Libanon, Peru en Ecuador bekend. Hier ligt de hygiëne een stuk lager, en is de medische zorgverlening beperkt.
Symptomen en ziekteverschijnselen
De ernst van leverbotziekte hangt voornamelijk af van de hoeveelheid larfjes die het lichaam binnendringen. Besmette dieren vermageren en vertonen sloom gedrag. Bij de mens ontstaan de volgende symptomen:
- Koorts
- Misselijkheid
- Buikpijn
- Diarree
- Bloedarmoede
- Vergrote lever
- Geelzucht
Tip: zelf thuis testen op verschillende afwijkingen. Dit kan met deze thuistest, gewoon online te bestellen.
Bij bloedarmoede is er sprake van te weinig rode bloedcellen in het bloed. Symptomen van bloedarmoede zijn vermoeidheid, duizeligheid en kortademigheid. Ook kan het gevoel van flauwvallen ontstaan. Bloedarmoede kan lange tijd ongemerkt blijven. Wanneer er bloedarmoede optreedt, is dit voornamelijk bij kinderen. Bij een combinatie van bovenstaande symptomen is de kans op een infectieziekte groot.
Over een vergrootte lever en geelzucht
In sommige gevallen ontstaat er bij leverbotziekte een vergrootte lever. Een leververgroting kenmerkt zich door een opgeblazen gevoel, diarree en een verminderde eetlust. Soms is er een zwelling van de buik zichtbaar. Mogelijk ontstaan er symptomen als misselijkheid (soms met braken) en bloed bij de ontlasting. De urine kan donker kleuren en de patiënt klaagt over koorts, gewrichtspijn en hoofdpijn.
Geelzucht is het gevolg van een leveraandoening. Dit is herkenbaar aan de gele huid, geel oogwit en geel gekleurd of bleek tandvlees. Geelzucht of icterisch is geen ziekte op zich maar een gevolg van een leverziekte. Dit kan dus een bijkomend symptoom van de leverbotziekte zijn.
Diagnose en behandeling
Een diagnose is niet altijd gemakkelijk te stellen. Dit komt omdat de verschijnselen bij meerdere infectieziekten voorkomt. Bij dieren vindt mestonderzoek plaats. Zo kan bekeken worden of er sprake is van leverbotziekte.
Over het algemeen worden parasitaire ziekten op dezelfde wijze behandeld. Behandeling van leverbotziekte vindt dan ook met medicijnen plaats. Deze behandeling wordt door een medische specialist uitgevoerd. Het is dus niet mogelijk om de medicijnen zonder recept te verkrijgen.
Medicatie doodt de aanwezige larven. Deze worden door het lichaam afgevoerd. Genezing of herstel vindt binnen enkele dagen tot weken plaats. Daarnaast is het belangrijk om een nieuwe besmetting te voorkomen.
Blijgezond.nl is een initiatief van gezondheidsdeskundige Dominique