Je ervaart kiespijn bij kauwen, dat is natuurlijk echt geen pretje. Vooral niet wanneer die pijn helemaal naar de kaken of tot achter de ogen doortrekt. Kiespijn bij het kauwen heeft verschillende oorzaken. In veel gevallen zal het om een ontsteking gaan. Toch kan er ook iets anders aan de hand zijn. In deze blogpost vind je de meest voorkomende oorzaken en hoe je van die kiespijn afkomt.
Het begrip kiespijn
Wat voor de een als kiespijn aanvoelt zal voor de ander helemaal geen betekenis hebben. Pijnsensatie is namelijk heel persoonlijk. Kiespijn bij kauwen is aanwezig wanneer je op voedsel bijt/ kauwt. Ook wanneer je de kaken klemt voel je deze pijn.
Soms is kiespijn continu aanwezig. Je hebt dan niet alleen kiespijn tijdens het kauwen maar ook wanneer je helemaal niets doet. Daarnaast heb je nog de aanraakpijn: de kies doet alleen pijn wanneer je deze aanraakt. Ook kan het dat de kies gevoelig reageert op kou, warmte of zoetigheid.
Kiespijn bij kauwen: de oorzaken
Natuurlijk wil je van die kiespijn tijdens het kauwen af. Wanneer de kiespijn nog eens continu aanwezig is dan wil je hier zo snel mogelijk iets aan doen. Zoals eerder gezegd zal een ontsteking de grootste veroorzaker zijn. Soms gaat het om een onderliggende ziekte of aandoening. Laten we eens gaan kijken waardoor die kiespijn ontstaat.
Een gaatje (cariës)
Wist je dat er ruim 10 miljard bacteriën in je mond leven? Naast bacteriën vind je hier ook schimmels, virussen en archaea. Wees niet ongerust, de meeste bacteriën houden je mond gezond. Maar er zijn ook slechte bacteriën. Deze zetten suikers uit voeding om in schadelijke zuren. Die zuren pasten je tandglazuur aan het onderliggend tandbeen aan.
Doordat de bescherming de laag van je tand verdwijnt kunnen bacteriën naar binnen dringen. Er ontstaat dan een gaatje, dit noem je ook wel cariës. Een gaatje is altijd het gevolg van veel suikers eten in combinatie met slecht poetsen. Tip: poets elektrisch, uit onderzoek blijkt dat dit veel effectiever is.
Naar elektrische tandenborstels
De symptomen van een gaatje zijn kiespijn bij kauwen of het nuttigen van hete, koude of juist zoete voedingsmiddelen of dranken. Verder krijg je last van een slechte adem of een vieze smaak in de mond. Pijn kan doortrekken tot in de kaak of het oor. Soms laat de kies een verkleuring zien of er ontstaan witte vlekken.
Een gaatje kan de tandarts vullen met composiet. Hiervoor wordt het gaatje onder plaatselijke verdoving uitgeboord en gevuld. Het is belangrijk om deze behandeling te ondergaan, anders zal het een gaatje steeds groter worden.
Wortelpuntontsteking van de kies
Een onbehandeld gaatje zorgt in veel gevallen voor grotere problemen. De bacteriën dringen steeds dieper naar binnen en veroorzaken in de wortel van de kies een ontsteking. Uiteindelijk zal de zenuw in de kies doodgaan. Pijnklachten verdwijnen dan maar de ontsteking blijft zich voortzetten. Zo raakt het kaakbot ontstoken. Het gevolg: omliggende tanden en kiezen gaan ook verloren.
Een wortelpuntontsteking is vaak het gevolg van een niet-behandeld gaatje. Maar het kan ook ontstaan door een klap tegen de kies waardoor de zenuw beschadigd raakt.
Bij een wortelpuntontsteking ervaar je vooral kiespijn bij het kauwen, later is deze pijn continu aanwezig. Ook kan er een fistel vlakbij de wortel aanwezig zijn. Sommige mensen hebben helemaal geen klachten, dit is vrij gevaarlijk omdat alles kan ontsteken en verloren gaan.
De tandarts behandelt een wortelpuntontsteking middels een wortelkanaalbehandeling. Hierbij wordt er een gaatje in de kies je boord zodat de tandarts de wortelkanalen schoon te maken. Na het schoonmaken wordt de kies gevuld.
Kaken klemmen of knarsen met het gebit
Je zal niet de eerste zijn die in zijn slaap met de kaken klemt of het gebit knarst. Dit is soms een gevolg van stress of spanning. Helaas wordt niet altijd een duidelijke oorzaak gevonden. Het probleem van klemmen of knarsen is dat je hiermee het gebit beschadigt.
Je ervaart pijn aan een of meerdere tanden of kiezen. Deze kunnen ook gevoelig zijn voor kou, warmte of zoetigheid. Verder doet de kies (of tand) pijn wanneer je ertegen drukt. Klemmen of knarsen kun je niet verhelpen, wel kun je ervoor zorgen dat het gebit niet verder beschadigd raakt.
Draag tijdens de slaap een speciaal knarsbitje. Dit kun je bij de tandarts laten maken maar kost dan ongeveer € 300. Tegenwoordig bestel je ze ook gewoon online vanaf € 5, oplopend tot € 40. Dit soort bitjes maak je heel eenvoudig op maat. Een beschrijving zit er altijd bij.
Ontstoken tandvlees
Ervaar je kiespijn bij kauwen maar ook wanneer je de tanden poetst? Ziet het tandvlees er rood, gezwollen en misschien wel bloedend uit? Grote kans dat het hier om ontstoken tandvlees gaat. Dit noem je ook wel gingivitis. Ontstoken tandvlees kun je verhelpen door dagelijks goed te poetsen. Hierbij moet je vooral de randjes van het tandvlees meenemen. Maak ook de ruimte tussen tanden en kiezen schoon.
De mondhygiënist of tandarts kan eventueel alles goed schoonmaken. Wanneer je ontstoken tandvlees niet verhelpt dan ontstaat er uiteindelijk parodontitis. Hierbij trekt de ontsteking helemaal naar het kaakbot toe. Als gevolg hiervan komen tanden en kiezen los te staan en zullen vroeg of laat uitvallen.
Doorkomen van verstandskiezen
De verstandskiezen komen bij veel mensen tussen het 18e en 25e levensjaar door. Bij sommige mensen komen deze nooit door of slechts half. Heb je helemaal achteraan kiespijn bij het kauwen? Kijk dan eens of er een verstandskies doorkomt. Gebruik hiervoor een zaklamp, dan zie je het allemaal wat beter.
Het doorkomen doet enige tijd pijn, dit verdwijnt vanzelf weer. Blijf ondertussen goed poetsen. Wanneer de verstandskies maar half doorkomt dan kan deze ontstoken raken. Een ontstoken verstandskies moet je echt laten behandelen. In veel gevallen wordt de verstandskies in zijn geheel weggehaald.
Kiespijn na een behandeling
Je hebt de kies laten behandelen. Het kan hier om schoonmaken gaan (mondhygiënist) maar ook een wortelkanaalbehandeling of een vulling. Na een behandeling is het normaal dat je enige tijd kiespijn ervaart. Je mag een pijnstiller als paracetamol innemen. Blijft de kiespijn lange tijd aanhouden, neem dan weer contact met de tandarts of mondhygiënist op.
Blootliggende tandhalzen door terugtrekkend tandvlees
Met het ouder worden zal het tandvlees zich altijd wat terugtrekken. Dit ontstaat ook na een tandvleesontsteking. Terugtrekkend tandvlees zorgt ervoor dat de tandhalzen bloot komen te liggen. Hierdoor voelt de kies pijnlijk aan, vooral bij kou of warmte. Ook zoetigheid veroorzaakt een pijnscheut. In ernstige gevallen doet de kies pijn bij het kauwen of is deze pijn vaker aanwezig.
Bij ernstig blootliggende tandhalzen kan dit opgelost worden middels een tandvleestransplantatie (donorweefsel uit het gehemelte) of een pinhole behandeling. In het laatste geval wordt het tandvlees naar onder getrokken. In minder ernstige gevallen kun je een gel op de tandhalzen aan laten brengen.
Overige oorzaken
Kiespijn bij kauwen kan ook ontstaan door een kaakholteontsteking, tanderosie of verstandskiezen die scheefgroeien. Wanneer je langer dan drie dagen last hebt van kiespijn moet je dit zeker even laten controleren.
Blijgezond.nl is een initiatief van gezondheidsdeskundige Dominique