Het inspanningsonderzoek is bedoeld om de werking van het hart te testen. Dit is vooral belangrijk om angina pectoris of andere hartaandoeningen vast te stellen. Tijdens de test wordt er gebruik gemaakt van een hometrainer. In dit artikel meer informatie over de inspanningstest, wat hiervoor nodig is en hoe lang dit duurt.
In het kort
- Een inspanningsonderzoek hart kan angina pectoris aan het licht brengen
- Het onderzoek bestaat uit een fietstest en ECG
- Er is tijdens het onderzoek een klein risico op complicaties
- De uitslag van het onderzoek is direct of bij een volgende afspraak bekend
Inspanningsonderzoek/ inspanningstest
Een inspanningsonderzoek wordt ook wel inspanningstest of fietstest genoemd. Deze vindt altijd onder toezicht van een arts plaats. Tijdens de test maakt de arts een ECG van het hart. Dit is een hartfilmpje oftewel elektrocardiogram. Deze registreert de elektrische activiteit van de hartspier.
Belangrijk, omdat zo kan worden bekeken of het hart wel effectief werkt. Uit een ECG is duidelijk of er sprake is van hartritmestoornissen of dat de hartspier zuurstoftekort heeft.
Waarom een inspanningsonderzoek nodig is
Een inspanningsonderzoek laat vooral zien of er angina pectoris aanwezig is. Dit is de medische term voor hartkramp of pijn op de borst. De pijn aan het hart is vooral aanwezig bij lichamelijke inspanning. Hierbij krijgt de hartspier te weinig zuurstof en veroorzaakt pijnklachten.
De oorzaken voor angina pectoris zijn een vernauwing van een of soms meerdere kransslagaders van het hart. Dit wordt ook wel aderverkalking genoemd. Onderliggende oorzaak voor aderverkalking zijn een hoge bloeddruk, hoog cholesterolgehalte of diabetes. Ook zwaarlijvigheid, weinig lichaamsbeweging of teveel verzadigd vet kan tot angina pectoris leiden.
Symptomen van angina pectoris zijn pijn op de borst bij inspanning, stress en heftige emoties. Ook de overgang van warmte maar koude is een veroorzaker.
Angina pectoris verhoogt het risico op een hartinfarct of een hartaanval. Daarom is het belangrijk om de aanwezigheid van angina pectoris op te sporen.
Inspanningsonderzoek en ECG
Tijdens het inspanningsonderzoek wordt er een ECG (hartfilmpje) gemaakt. Dit is een volkomen pijnloos onderzoek. Het hartfilmpje geeft de elektrische signalen van het hart in een grafiek weer. Hierop kan de arts de samentrekking in de boezems en hartkamers zien.
Ook het ontspannen van de hartspier is zichtbaar. Een ECG laat zien hoe goed het hart werkt. Afwijkingen zijn zichtbaar. Het kan hier om een afwijkend hartritme gaan, maar ook op een eerder hartinfarct.
Bij angina pectoris krijgt het hart vooral tijdens inspanning te weinig zuurstof. Ook dit is op het ECG zichtbaar. Tussen de pijnaanvallen in ziet het ECG er normaal uit. De arts zal tijdens het inspanningsonderzoek vragen of er klachten optreden.
Voorbereiding op het inspanningsonderzoek
Er is geen speciale voorbereiding voor het inspanningsonderzoek of de fietstest nodig. Patiënten kunnen medicijnen innemen zoals ze gewend zijn. Mocht de cardioloog hiervan af willen wijken, dan geeft deze dit tijdig aan.
Het inspanningsonderzoek vindt in het ziekenhuis plaats. Het is aan te raden om makkelijk zittende kleding zoals sportkleding mee te nemen of aan te doen.
Zo verloopt het inspanningsonderzoek
Voordat het inspanningsonderzoek plaatsvindt, is het nodig om het bovenlijf te ontbloten. Voor vrouwen is het raadzaam om een (sport) bh mee te nemen. Een en ander is afhankelijk van de laborant: sommigen vragen om het gehele bovenlijf te ontbloten.
Er worden verschillende ECG stickers of zuignapjes op de borst gepakt. Het is de bedoeling dat deze tijdens het inspanningsonderzoek blijven zitten. Ook plaatst de laborant een bloeddrukband om de bovenarm.
De patiënt neemt plaats op de hometrainer. Het onderzoek start met een rustige training, die de laborant steeds verder zal verzwaren. Er wordt gevraagd om maximale inspanning te leveren. Alleen zo is het mogelijk om angina pectoris of hartritmestoornissen op te sporen.
Het inspanningsonderzoek neemt ongeveer 30 minuten in beslag.
Uitslag van het onderzoek
De laborant of arts maakt na het inspanningsonderzoek de uitslag bekend. Soms bespreekt de arts dit tijdens een vervolgonderzoek. Is het hart tijdens de fietstest niet goed belast, dan kan de arts geen oordeel geven.
De uitslag is niet altijd even betrouwbaar. In ongeveer 10% van de gevallen waarin sprake is van een normale uitslag, zijn er toch verborgen afwijkingen aanwezig. Daarom is het belangrijk om bij aanhoudende klachten om een nieuwe inspanningstest of onderzoek te vragen.
Het risico van een inspanningsonderzoek
Een inspanningsonderzoek is niet mogelijk bij patiënten met een hoge bloeddruk en hartfalen. Ook instabiele angina pectoris is een reden om de inspanningstest niet uit te voeren.
Tijdens de inspanningstest kunnen er soms hartritmestoornissen optreden. De laborant of arts houdt het hartritme in de gaten. Treden er complicaties op, dan zal de arts snel ingrijpen. Daarom moet dit onderzoek altijd in het ziekenhuis plaatsvinden.
Behandeling angina pectoris
Komt er tijdens het inspanningsonderzoek naar voren dat er sprake is van angina pectoris, dan is het belangrijk en een aanval hiervan te voorkomen. Hieronder een aantal adviezen bij angina pectoris:
- Gezonde voeding
- Lichaamsbeweging
- Weinig tot geen alcohol drinken
- Gezond lichaamsgewicht
- Stoppen met roken/ niet roken
- Aanpakken van stress
Tip: hulp bij stopen met roken nodig? Naar nicotinevervangers.
Het is belangrijk om een aanval te voorkomen. Dit betekent het vermijden van zware maaltijden en stress, maar ook niet forceren bij inspanning. Het is belangrijk om altijd nitroglycerine spray of een tabletje isosorbidedinitraat mee te nemen. Deze middelen verwijde de bloedvaten en worden gebruikt bij een aanval van angina pectoris.
Naast medicijnen om een aanval te stoppen is er ook medicatie om aanvallen te voorkomen. Bloedverdunners voorkomen de vorming van stolsels. Cholesterolverlagers voorkomen dat de kransslagaders nog nauwer worden.
Blijgezond.nl is een initiatief van gezondheidsdeskundige Dominique