Hoe controleer je de hartslag volwassene en baby?

Onder normale omstandigheden slaat je hart in een regelmatig tempo. Dat je hartslag wat hoger of lager is, dat heeft met je activiteit te maken. Hoe controleer je de hartslag van een volwassene en baby? Een interessante vraag. Het gaat zich namelijk niet alleen om het controleren van de hartslag, je moet ook weten wanneer het ritme normaal of afwijkend is.

Normale hartslag ouderen

  • Is een hartslag van 50 normaal?
  • Wat is een normale hartslag bij vrouwen?

Vragen waar je antwoord op zoekt. De normale hartslag bij ouderen ligt tussen de 60 en 80 slagen per minuut. Het gaat hier om een hartslag in rust.

Is een hartslag van 50 normaal? Ja, dit kan voorkomen. Maar wanneer de hartslag minder dan 50 slagen per minuut bedraagt dan spreek je over bradycardie oftewel een te lage hartslag.

Wat is een normale hartslag bij vrouwen? Een vrouw heeft in rust een hogere hartslag dan een man. Bij mannen ligt dit tussen de 60 en 70 slagen per minuut. Bij vrouwen bedraagt dit tussen de 70 en 80 slagen per minuut. Er is dus duidelijk verschil tussen mannen en vrouwen.

Normale hartslag baby & kind

Hoe jonger een kind, hoe hoger de hartslag. De normale hartslag van een ongeboren kind ligt tussen de 120 en 160 slagen per minuut. In rust, want wanneer baby stress heeft of zich inspant dan kan de hartslag oplopen tot wel 200 slagen per minuut. Kijk maar eens hoe de hartslag per leeftijdsgroep verschilt:

  • Baby’s van 0-12 maanden: 105-160
  • Kinderen van een tot twee jaar: 100-150
  • Kinderen van 2-5 jaar: 95-140
  • Kinderen van 5-12 jaar: 80-120

Kinderen ouder dan 12 jaar hebben een hartslag die gelijk ligt aan die van een volwassene.

Tip: bij een ongeboren baby weet je de hartslag middels een doppler, een apparaat dat je gewoon thuis gebruikt.

Bekijk doppler.

Hoe controleer je de hartslag?

Er zijn verschillende methoden om de hartslag te controleren. De meest betrouwbare methode is het gebruik van een goede hartslagmeter. Hier zijn veel varianten in verkrijgbaar. Zo heb je de professionele hartslagmeter maar ook de smartwatch met hartslagmeter, deze laatste is iets minder betrouwbaar.

Daarnaast kun je de hartslag controleren door een vinger op de slagader te leggen en het aantal slagen te tellen. Deze methode is betrouwbaar wanneer je de controle goed uitvoert. Er zijn overigens nog een aantal apparaten die je hartslag meten, bijvoorbeeld een bloeddrukmeter. Kijk hieronder maar eens naar 5 methoden om je hartslag te controleren.

1. Borstband hartslagmeter

Een Polar hartslagmeter noem je ook wel een borstband meter. Dit wordt vooral gebruikt door sporters maar is eigenlijk voor elke situatie geschikt. De borstband hartslagmeter heeft een hogere nauwkeurigheid. Dit komt omdat je hem over de borst draagt, zodat hij elke hartslag kan registreren.

Het is wel de bedoeling dat je deze borstband aan een bijbehorend apparaat koppelt. Het kan hier om een speciaal horloge gaan, maar hij is ook te koppelen aan een smartphone. Daarnaast kun je hem middels Bluetooth aan de fietscomputer koppelen.

De borstband is volledig waterdicht en zweetbestendig. Geschikt voor het controleren van de hartslag gedurende lange tijd. Prettig voor volwassenen, voor hele jonge kinderen minder gebruiksvriendelijk. Deze borstband kost tussen de € 35 en € 80. Polar is hier een goed merk in.

Bekijk borstband hartslagmeter

2. Saturatiemeter

Hoe controleer je de hartslag en het zuurstofgehalte? Dit doe je met een saturatiemeter. Voordeel is het gebruiksgemak: je hoeft hem alleen maar over de wijsvinger te plaatsen. Hierdoor controleer je snel en eenvoudig te hartslag van volwassene en kind.

Is een saturatiemeter betrouwbaar? Ja, het is een betrouwbaar instrument om de hartslag en zuurstofverzadiging te controleren. Het wordt namelijk ook door medisch personeel gebruikt.

Voor de zekerheid kun je beter voor een goed merk saturatiemeter gaan. Bijvoorbeeld die van Medisana, deze is betrouwbaarder dan een goedkoop merk. Bovendien heeft deze verschillende weergavemogelijkheden. Ook het merk Bauer is een aanrader. Gemiddeld betaal je tussen de € 15 en € 40 voor een goede saturatiemeter.

Naar saturatiemeters

3. Bloeddrukmeter

Een andere goede manier om de hartslag te controleren is het gebruik van een bloeddrukmeter. Deze is bedoeld voor het meten van de bloeddruk (bovendruk en onderdruk). Ook legt deze de hartslag vast.

Een bloeddrukmeter is aan te raden voor ouderen en patiënten met een hoge bloeddruk (hypertensie).

Een bloeddrukmeter werkt middels een manchet die om de bovenarm gaat. Deze manchet vult zich met lucht waardoor de druk wordt opgebouwd. Bij een bovendruk worden de slagaders gedrukt. De meter bouwt de druk van hieruit langzaam af waarbij op een gegeven moment de slagaders weer openspringen.

Een bloeddrukmeter controleert het moment dat het bloed langs het manchet weer stroomt. Op deze manier wordt de bloeddruk bepaald. Je hebt de handmatige en de automatische bloeddrukmeter. De moderne automatische bloeddrukmeter controleert ook de hartslag.

Dit apparaat kost tussen de € 35 en € 65. Het merk Omron is hierin zeker aan te raden.

Bekijk bloeddrukmeter

4. Smartwatch met hartslagmeter

Een smartwatch koppel je aan je smartphone. Zo zie je binnenkomende berichten en meldingen. Daarnaast controleert de smartwatch met hartslagmeter ook de hartslag. Dit zie je realtime op het scherm staan.

Niet de beste methode om de hartslag te controleren want er kan sprake zijn van een lichte afwijking. Maar wanneer je de hele dag door je hartslag wil controleren is dit wel een goede optie. Kost tussen de € 25 en € 60.

Naar smartwatch met hartslagmeter

5. Activity tracker

Een activity tracker lijkt op een smartwatch maar is toch weer wat anders. Met een activity tracker houd je namelijk verschillende activiteiten bij. Afhankelijk van het model herkent de tracker activiteiten zoals wandelen, hardlopen en fietsen. Een aantal modellen kan zelfs onder water, waardoor je er ook mee kunt zwemmen.

Een aanrader voor sportieve mensen, maar ook wanneer je dagelijks de hartslag wil controleren én graag je activiteiten bijhoudt. Ook geschikt voor kinderen, juist omdat deze zo prettig zit.

Een activity tracker is wel wat duurder geprijsd, vooral wanneer je voor het topmerk Fitbit gaat. De goedkopere modellen, bijvoorbeeld van Samsung of Xiaomi, kosten tussen de 40 en € 50. Maar voor de nieuwste van Fitbit ben je al snel rond de € 130 kwijt.

Bekijk activity tracker

Hartslag tellen via de pols

Een vrij eenvoudige methode is de hartslag tellen via de pols. Hierbij is het wel belangrijk dat je in een rustige omgeving zit en niet wordt afgeleid.

  • Blijf gedurende 10 minuten rustig zitten
  • Leg twee vingers (geen duim) op de binnenkant van de pols
  • Tel 30 seconden lang het aantal hartslagen
  • Verdubbel de uitkomst maal twee

Je weet nu het aantal hartslagen per minuut. Ben je niet zeker van de uitkomst, bijvoorbeeld omdat je afgeleid was? Herhaal bovenstaande dan. Je kunt ook voor de zekerheid tweemaal achter elkaar de hartslag tellen. Dan weet je zeker dat je telling daadwerkelijk klopt.

De maximale hartslag

Er wordt veel gesproken over de maximale hartslag. Dit gebruiken sporters om te bepalen in welke hartslagzone ze moeten trainen. Hiermee kun je de hersteldrempel, vetverbrandingsdrempel maar ook andere drempels berekenen.

Er is een formule voor de maximale hartslag: 220 minus de leeftijd. Dat zou in theorie de maximale hartslag moeten zijn, maar in praktijk werkt dit niet zo.

Hoe controleer je de hartslag wanneer het op de maximale hartslag aankomt? Door tijdens het sporten je flink in te spannen en hierbij de hartslag in de gaten te houden. De hartslag bereikt uiteindelijk een punt waarop het niet meer effectief bloed wegpompt. Je merkt dat je dan minder energie kunt leveren.

Topsporters kunnen tot 5 minuten op hun maximale hartslag door blijven gaan. Normale mensen houden dit één tot twee minuten vol. Wees niet bang: het is niet mogelijk om net zo lang door te gaan dat je er dood bij neervalt. Je lichaam stopt vanzelf met het leveren van energie. Overigens is deze methode van de maximale hartslag bepalen niet aan te raden voor mensen met een hartziekte of zwakke gezondheid.

Blijgezond.nl is een initiatief van gezondheidsdeskundige Dominique