Ken je dat: het déjà-vu-gevoel? Op het moment dat je iets ziet heb je het gevoel dat je dit al eens eerder gezien of meegemaakt hebt. Wat is het déjà vu gevoel, hoe ontstaat het en wat kun je ermee? Dit artikel moet je zeker lezen want ook jij krijgt hiermee te maken. Heb je het idee dat je dit artikel al eens eerder hebt gelezen? Kijk, dat is nu een déjà vu.
Déjà vu betekenis
Déjà vu, sommige mensen schrijven net als deja vu. Maar je moet toch echt die streepjes op de e en de a zetten.
Déjà vu is afkomstig van het Franse al eens gezien. Het betekent dus letterlijk dat je het gebeurde al eens eerder hebt gezien. Of tenminste, je denkt dat je het al eens eerder hebt gezien/ meegemaakt. Want in werkelijkheid is dat helemaal niet zo. Bij een déjà vu gaat het dus om een onechte herinnering.
De Franse onderzoeker Émile Boirac schreef voor het eerst over déjà vu in zijn boek L’Avenir des Sciences Psychiques (De toekomst van de psychische wetenschappen).
In het dagelijks leven gebruiken mensen dit ook vaak als iets voor wat ze daadwerkelijk eerder hebben meegemaakt, maar dit is eigenlijk niet het juiste gebruik voor het woord déjà vu.
Train je hersenen met deze breinbrekers
Oorzaak déjà-vu: kortsluiting in de hersenen
Wat is de oorzaak van het déjà vu gevoel? Het ontstaan hiervan heeft verschillende oorzaken. Een mogelijke oorzaak is een soort kortsluiting in de hersenen. Laat ik het even beter uitleggen.
Wanneer een mens iets ziet dan wordt dat beeld opgeslagen in de hersenen. Zo ben je je direct bewust van dat beeld. Het beeld opslaan en de bewustwording gebeurt dus tegelijkertijd. Later wordt het totaalplaatje in de hersenen als herinnering opgeslagen. Zo is het mogelijk om op een later moment deze herinnering weer op te roepen.
Tijdens een déjà vu gaat er iets mis in de hersenen: het beeld wordt eerst opgeslagen in de hersenen, en daarna word je je pas bewust van dit beeld. De bewustwording komt het later dan dat het beeld is opgeslagen. Door die latere bewustwording lijkt het alsof het beeld een herinnering is.
Het probleem is dat je niet weet waar die zogenaamde herinnering vandaan komt. Dat kan ook niet want het beeld heb je nog niet eerder gezien.
Twee verschillende prikkels
Er is nog een verklaring voor het déjà vu gevoel. Hiervoor gaan we naar de Franse psychiater Pierre Janet. Hij beschrijft juist dat een déjà vu ontstaat doordat een beeld zich splits en via twee verschillende prikkels wordt doorgegeven. Zo bereikt de ene prikkel eerder de hersenen dan de andere prikkel. Als gevolg hiervan gaan de hersenen het later binnengekomen beeld als herinnering herkennen.
Reïncarnatie als verklaring voor déjà vu
Er is nog een verklaring voor het déjà vu gevoel, maar dit is niet wetenschappelijk onderbouwd. Toch is het interessant om hier iets over te lezen.
Reïncarnatie, zo heet deze verklaring. Je zou het beeld in een eerder leven gezien moeten hebben. Wat is hiervan waar? Er zijn verschillende studies naar buitenzintuiglijke waarnemingen gedaan. Helaas is er nog steeds geen verklaring of bewijs voor dit gegeven. Het déjà vu gevoel ontstaan door reïncarnatie of uittreding uit het lichaam kan hierdoor ook niet als bewezen worden verklaard.
Déjà-vu, déjà senti en déjà visité
Je hebt het déjà vu gevoel, maar wist je dat hier ook andere variaties op zijn? Déjà vu wordt vaak gebruikt voor alles wat je denkt al eens eerder meegemaakt te hebben, gezien te hebben of gehoord te hebben. Toch klopt dit niet helemaal.
Déjà vu slaat op het visuele aspect: het zien van beelden. Déjà senti betekent dat je al eens iets eerder hebt gevoeld. En tenslotte is er nog het déjà visité; het gevoel ergens al eens eerder te zijn geweest. Je ziet, hier zijn wel zeker verschillen tussen.
Déjà vu tegenovergestelde
Je hebt ook het déjà vu tegenovergestelde. Dit noem je jamais vu. Wat is dit precies? Hierbij lijkt het alsof je iets voor het eerst ziet terwijl je dit al vaker hebt gezien (of ervaren). Het is dus echt het tegenovergestelde van déjà-vu.
Jamais vu komt vaak in combinatie met een hersenaandoening voor. Je ziet dit bijvoorbeeld bij geheugenverlies of epilepsie. Jamais vu is dus medisch verklaarbaar terwijl déjà-vu dat niet is. Overigens ontstaat jamais vu ook zonder medische oorzaak. Wanneer je lange tijd naar hetzelfde kijkt dan ontstaat er een vermoeidheid in de hersenen. Hierdoor weet je niet meer wat je (kort) daarvoor gezien hebt.
Is déjà vu een ziekte?
Soms wordt gedacht dat déjà-vu een ziekte is. Het kan inderdaad bij bepaalde ziekten voorkomen, bijvoorbeeld bij epilepsie. Hierbij ontstaat een déjà vu vlak voor een epileptische aanval. Maar er zijn ook voldoende mensen zonder epilepsie of ziekte die last hebben van het déjà-vu gevoel.
Déjà vu is geen ziekte op zich maar soms het gevolg van een onderliggende ziekte of aandoening, laat dat duidelijk zijn.
Interessant: déjà-vu breinbreker
Kunnen dieren een déjà vu hebben?
Er is bij muizen onderzoek gedaan naar het déjà vu gevoel. Hierbij werd bij sommige muizen een gen in de hersenen verwijderd. Muizen met een aangetaste gyrus dentatus vertoonden een déjà-vu gevoel. Ze kregen in een voor hen bekende ‘kamer’ telkens kleine stroomstootjes. Vervolgens werden ze in een andere kamer geplaatst maar waren net zo bang om stroomstootjes te krijgen.
Bij muizen met een intact gyrus dentatus gebeurde er juist iets anders zodra ze in een andere kamer terechtkwamen. Ze waren zichtbaar opgelucht en niet bang meer om stroomstootjes te krijgen.
Blijgezond.nl is een initiatief van gezondheidsdeskundige Dominique