Ben je gebeten door een teek? De meeste tekenbeten zijn onschuldig. Toch is 15% tot 25% van de teken, afhankelijk van het leefgebied, drager van de borreliabacterie. Deze bacterie veroorzaakt bij mens en dier de ziekte van Lyme. Maar ook andere gevaarlijke ziekten kunnen door een teek worden overgebracht, bijvoorbeeld een hersenontsteking. Ontdek de gevolgen van een tekenbeet.
Zoveel teken zijn er in Nederland (en België)
Het RIVM bekijkt al jarenlang hoeveel teken er in Nederland zijn. In 1996 leefden er 1,1 miljoen teken in ons land. In 2015 was dit gegroeid naar 1,5 miljoen. De schatting is dat er in 2020 al 1,7 miljoen teken in Nederland zijn.
In België zijn er iets minder teken maar het komt nog steeds boven de miljoen uit.
Hoeveel teken zijn er in Nederland besmet?
Teken zijn een belangrijke overbrenger van de borreliabacterie. Wie deze bacterie in zijn lichaam heeft krijgt soms te maken met de ziekte van Lyme. Hoeveel teken zijn er in Nederland besmet? Dit zijn gemiddeld 23,6% van de teken. Een en ander hangt van het leefgebied af. In sommige gebieden komen minder besmette teken voor.
Gevolgen tekenbeet: de ziekte van Lyme
Een zeer ernstige ziekte is de ziekte van Lyme. Deze ziekte wordt veroorzaakt door de borreliabacterie. Het is de schapenteek die deze bacterie in Nederland en België overbrengt.
In Europa is gemiddeld 10 procent van de teken besmet met de Borrelia-bacterie, in Nederland is dit gemiddeld 23.6 procent.
Na een tekenbeet is het belangrijk om het beestje binnen 24 uur te verwijderen. Wanneer dit binnen de 24 uur gebeurt dan is de kans op besmetting vrij klein. Maar zelfs wanneer je de Borrelia bacterie oploopt wil dit niet zeggen dat je ook de ziekte van Lyme krijgt.
Lees meer bij boeken over ziekte van Lyme
De huid goed in de gaten houden
Na een tekenbeet moet je de huid de komende drie maanden goed in de gaten houden. Wanneer zich binnen 1-6 weken een rode ring om de beet vormt dan duidt dit vaak op de ziekte van Lyme. Koorts, benauwdheid of kortademig en verlammingsverschijnselen moeten na een beet aan de (huis)arts gemeld worden.
De rode ring om de beet is een duidelijk herkenningsteken. Helaas ontstaat dit niet bij iedereen die de ziekte van Lyme heeft. Bij de helft van de patiënten is geen rode ring zichtbaar.
Encefalitis oftewel hersenontsteking
Nog een van de gevolgen van een tekenbeet: een hersenontsteking. Dit noem je ook wel encefalitis. Hierbij is er sprake van een ontsteking van het hersenweefsel. Koorts, hoofdpijn, geheugenverlies, vermoeidheid, concentratieproblemen en misselijkheid zijn de symptomen.
Wanneer de ziekte eenmaal optreedt is behandeling slecht mogelijk. De helft van patiënten houdt blijvende schade aan een hersenontsteking over. Een enkele patiënt overlijdt hieraan.
Andere varianten van deze ziekte zijn Russian spring-summer encephalitis, Tickborne encefalitis en Central European encephalitis. Deze virussen komen vooral voor in centraal en Oost-Europa, in Azië en Frankrijk, Oostenrijk en Finland.
Fièvre boutonneuse
Deze ziekte wordt veroorzaakt door de bacteriën van het geslacht Rickettsia. De ziekte kan een hartontsteking veroorzaken met dodelijke afloop. De ziekte zou alleen in Zuid-Europa voorkomen, maar uit onderzoek blijkt dat ongeveer 20 procent van de Nederlandse teken met deze bacterie besmet is.
De symptomen bestaat uit hoge koorts en hoofdpijn. Er ontstaat een huiduitslag op de plek van de tekenbeet. Bijkomende symptomen zijn spierpijn, gewrichtspijn en koude rillingen. Veel patiënten merken dat ze overgevoelig voor licht zijn.
De ziekte verloopt in veel gevallen gunstig waarbij er geen restverschijnselen aanwezig blijven. Maar er kan ook gangreen ontstaan, hierbij sterft weefsel af. Soms ontstaat er een plotselinge ontstekingsreactie in de longen. Hierbij hoopt zich vocht op, dit is levensbedreigend. Deze ziekte veroorzaakt in maximaal 2% van de gevallen sterfte.
Ehrlichiosis ook een gevolg van een tekenbeet
Niet veel mensen hebben van ehrlichiosis gehoord, maar dit is ook een van de gevolgen van een tekenbeet. Bij mensen komt deze ziekte niet vaak voor: bij honden wat meer. De ziekte wordt vaak niet opgemerkt of minimaal, maar kan wel levensbedreigend zijn.
Koorts, vermoeidheid spierpijn of huiduitslag zijn de symptomen. Omdat het veel op gewone griep lijkt, is het moeilijk de ziekte te herkennen. De ziekte komt over het algemeen alleen in Amerika voor. Met antibiotica is deze ziekte goed te behandelen. Wanneer de ziekte eenmaal chronisch is dan helpt antibiotica niet meer.
Babesiosis
Babesiosis is een infectie die ook wel de tekenkoorts wordt genoemd. De overbrenger is de schapenteek waarbij vooral runderen en honden het slachtoffer zijn. De ziekte komt zelden bij mensen voor.
Voorheen kwam de ziekte alleen in de warme streken van Europa voor. In 2004 werden in Den Haag een aantal honden met babesiosis gevonden. Dit laat zien dat besmette teken ook steeds vaker in Nederland voorkomen.
De parasiet Babesia vernietigt de rode bloedcellen. De symptomen zijn koorts, hoofdpijn, spierpijn, kortademigheid, rode urine en soms ook bloedarmoede doordat de rode bloedcellen worden afgebroken. Bij mensen zonder milt kan de ziekte de dood tot gevolg hebben.
Gevolgen tekenbeet: wat te doen?
Je hebt kunnen zien dat de gevolgen van een tekenbeet best wel ernstig kunnen zijn. Wat moet je doen wanneer je door een teek gebeten bent? Het is allereerst belangrijk om de teek zo snel mogelijk te verwijderen. Kun of durf je dit zelf niet, laat dit dan door iemand anders doen. Het liefst door een arts, deze kan gelijk controleren of de teek er in zijn geheel uit is.
Maak gebruik van een tekentang, dit is de beste methode om teken eruit te halen. Het maakt niet uit of je linksom of rechtsom draait: teken hebben geen schroefdraad.
Wanneer de teek eruit is controleer je of er niets is achtergebleven. Kijk naar de teek zelf: zijn poten en kaken nog intact? Ontsmet de wond. Houd de wond de komende weken goed in de gaten. Wanneer je klachten zoals koorts, hoofdpijn of algemene ziekte krijgt is het verstandig om naar de huisarts te gaan.
Ook wanneer je geen rode ring om de tekenbeet ziet verschijnen. Dezelfde behandeling geldt wanneer je huisdier door een teek is gebeten.
Blijgezond.nl is een initiatief van gezondheidsdeskundige Dominique