Electroretinografie, afgekort ERG, is een meting van het netvlies. Dit geeft de arts informatie over de functie van het netvlies, belangrijk om een diagnose te kunnen stellen. Electroretinografie vindt in het ziekenhuis plaats. Dit onderzoek kan soms als belastend worden ervaren.
In het kort
- Electroretinografie toont de functie van het netvlies
- Dit onderzoek is belangrijk om netvliesaandoeningen op te sporen
- Het onderzoek duurt maar liefst 60 minuten en kan erg belastend zijn
Aandoeningen van het netvlies
Het netvlies (retina) ligt achter het oog. Het bestaat uit ongeveer 125 miljoen zintuigcellen, waaronder kegeltjes en staafjes. De kegeltjes zijn bedoeld om kleurverschillen waar te nemen, de staafjes om het verschil tussen licht en donker te zien. De gele vlek is het centrale punt op het netvlies: hier worden beelden het scherpst waargenomen.
Verschillende aandoeningen van het netvlies zorgen voor een verminderd zicht. Zo kan er een retina scheur ontstaan (scheur in het netvlies). Bij een gehele netvliesloslating leidt dit tot blindheid. Het is belangrijk om aandoeningen van het netvlies zo snel mogelijk op te sporen. Hier zijn verschillende onderzoeken voor mogelijk, waarvan een electroretinografie hier een van.
Informatie over de functie van het netvlies
Om te bepalen of het netvlies goed functioneert, is een onderzoek nodig. Dit kan met behulp van electroretinografie, soms ook geschreven als Electro Retino Grafie. Dit is een onderzoek waarbij gebruik wordt gemaakt van elektroden en lichtflitsen.
Voorbereiding op het onderzoek
Bij oogproblemen komt de patiënt vaak bij de oogarts terecht. Deze kan soms een Electroretinografie voorstellen. Het is belangrijk om te weten dat dit onderzoek ongeveer 60 minuten duurt. Na het onderzoek mag de patiënt gedurende 3 uur niet zelfstandig autorijden. Hierdoor is het gewenst dat er iemand beschikbaar is om de patiënt naar huis te brengen of te begeleiden in het openbaar vervoer.
Het electroretinografie onderzoek
Dit onderzoek vindt poliklinisch plaats, er is dus geen opname voor nodig. De oudste methode om het netvlies te onderzoeken is de helderheid ERG. Hierbij blijft de patiënt gedurende 30 minuten in een donkere kamer. als gevolg daarvan passen de ogen zich aan: de staafjes worden geactiveerd.
Bij het patroon ERG onderzoek zit de patiënt voor een scherm dat afwisselend zwarte en witte velden toont. Bij het multifocale ERG onderzoek verschijnen deze witte en zwarte velden in een vooraf bepaald ritme.
Voorbereiding en onderzoek zelf
Voorafgaande aan het onderzoek wordt het oog gedruppeld. Hierdoor verwijden de pupillen zich. Na 30 minuten in een donkere ruimte wordt op elk oog een contactlens met elektroden aangebracht. Deze elektroden worden ook op het voorhoofd en het oor geplaatst.
Boven het hoofd van de patiënt hangt een bal of stang die lichtflitsen weergeeft. Dit gebeurt met een bepaalde snelheid en ritme. De lichtflitsen irriteren het netvlies. De elektroden meten hoe het netvlies hierop reageert. Het gaat hier voornamelijk om de staafjes. Vervolgens zijn de kegeltjes aan de beurt. De ogen worden blootgesteld aan meer licht, dat de kegeltjes activeert. Opnieuw moeten patiënt naar het flikkerende licht kijken. De elektroden registreren de reactie van het netvlies.
Moet de patiënt plaats nemen voor een scherm, dan krijgt deze afwisselend witte en zwarte vlakken te zien. Ook nu zijn het elektroden die de functie van het netvlies registreren.
Belastend onderzoek (vermoeiend)
Veel patiënten ervaren dat dit onderzoek erg belastend is. De ogen kunnen nog enige tijd pijnlijk of branderig aanvoelen. Ook treedt er vaker vermoeidheid op, zowel lichamelijk als geestelijk. Helaas zijn dit symptomen die niet te voorkomen zijn. De klachten verdwijnen enkele uren tot dagen na het onderzoek.
Het stellen van een diagnose
Dankzij het electroretinografie onderzoek kunnen verschillende ziekte van het netvlies worden gevonden. Dit zijn onder andere ziekte van de gele vlek (macula), een glaucoom of schade aan het netvlies.
Een glaucoom is een chronische oogaandoening die tot blindheid kan leiden. Vaak ontstaat dit door een te hoge oogdruk. Een glaucoom beschadigt de oogzenuw, waardoor het zicht steeds meer uitvalt. In het begin verdwijnt het beeld alleen aan de randen van het zicht, wat niet direct op hoeft te vallen. Loopt de oogzenuw meer schade op dan ontstaat er het zogenaamde kokerzicht. Hierbij lijkt het alsof de patiënt door een smalle koker kijkt.
Met behulp van electroretinografie kan bekeken worden of er sprake is van een glaucoom en in hoeverre het netvlies nog functioneert. Geschat wordt dat in Nederland ruim 150.000 mensen een glaucoom hebben. Behandeling is goed mogelijk, maar eenmaal ontstane schade is niet meer terug te draaien. Daarom is tijdig onderzoek zo belangrijk.
Blijgezond.nl is een initiatief van gezondheidsdeskundige Dominique