Tijdens je zwangerschap heb je verschillende echo momenten. Bij een echografie ziet de verloskundige of gynaecoloog de foetus of ongeboren baby. Zo kan bekeken worden of het ongeboren kind naar verhouding goed groeit. Eventuele afwijkingen worden soms sneller opgemerkt. Hoeveel echo’s krijg je tijdens de zwangerschap? Er zijn standaard een aantal echo momenten. Deze worden vergoed via de zorgverzekering.
Wat is echografie?
Echografie wordt vaak afgekort tot echo. Met behulp van geluidsgolven ontstaat er een beeld. Een echo-onderzoek is veilig voor moeder en ongeboren kind. Niet iedereen mag een echografie uitvoeren, alleen speciaal opgeleide verloskundigen mogen dit doen.
Tijdens het onderzoek wordt gebruik gemaakt van geluidsgolven. Deze hebben een zeer hoge frequentie en zijn hiermee onhoorbaar voor het menselijk oor. Het echo apparaat wekt de golven op. Deze geluidsgolven worden met behulp van een speciaal apparaatje, de transducer, het lichaam in gezonden.
De geluidsgolven worden door materiaal met een dichte structuur weerkaatst. Deze weerkaatsing wordt via een ingewikkelde berekening omgezet in beeld. Botten hebben een dichte structuur en weerkaatsen de geluidsgolven. Op het beeldscherm is dit zichtbaar als een witte structuur.
Wist je dat je het hartje van het ongeboren kind ook zelf kunt beluisteren? Dit doe je thuis met een zogenaamde doppler.
Kan de foetus of baby de geluidsgolven horen?
De geluidsgolven hebben een zeer hoge frequentie van 2,5 tot 5 mega Hertz. 1 megahertz staat gelijk aan 1.000.000 Hertz. De mens kan toonhoogtes horen tot ruim 20.000 Hertz. Hoewel het niet voor 100% zeker is, kan worden aangenomen dat de foetus of baby de geluidsgolven niet kan horen.
Het eerste echo moment
De allereerste echo momenten die vrouwen krijgen heet de vroege echo. Gemiddeld vindt deze rond de 8 weken plaats, soms al eerder. Bij 6 weken zwangerschap is het niet altijd mogelijk om een uitwendige echografie te maken. De baarmoeder is nog te klein om alles goed in beeld te krijgen. In dit geval zal de verloskundige een inwendige echo maken.
Bij de eerste echografie bekijkt de verloskundige of je in verwachting bent van eenling of een meerling. Niet geheel onbelangrijk, je wilt tenslotte weten waar je aan toe bent. In deze periode zie je voor het eerst het kloppend hartje van jullie kindje.
Tweede echo, de termijnecho
De volgende echo momenten: de termijnecho. Deze wordt tussen de 10 weken en 12 weken zwangerschap gedaan. De termijnecho is belangrijk, omdat het kindje volledig wordt gemeten. Dit gebeurt door het kind op te meten van kruin tot stuit. Aan de hand van deze meting kan vrij nauwkeurig de zwangerschapsduur worden vastgesteld. Komt dit overeen met jouw laatste cyclus?
De berekening van de zwangerschapsduur heeft twee belangrijke redenen. Ten eerste weet je de uitgerekende datum, oftewel het moment dat je moet bevallen. Daarnaast kan de verloskundige of gynaecoloog kijken of de baby gedurende de zwangerschap goed blijft groeien.
De 20 weken echo
Het volgende echo moment in de zwangerschap is de 20 weken echo. Dit is een aanvullend onderzoek dat plaatsvindt in het ziekenhuis. De baby wordt gescreend op aangeboren afwijkingen. De 20-weken echo is niet verplicht, wel is het goed om dit te laten doen. Tijdens de 20 weken screening is goed zichtbaar of de baby een jongen of een meisje is. Wil je dit niet weten, geef dit dan van tevoren aan.
In veel gevallen wordt er niets bijzonders op de 20 weken echo gevonden. Toch kan het gebeuren dat de echoscopist een afwijking vindt. Vaak gaat het om een van de volgende afwijkingen:
- Hartafwijking
- Open ruggetje
- Open schedel
- Nierafwijking
- Afwijkingen aan het skelet
- Hazenlip of gehemeltespleet
- Waterhoofd
- Overige afwijkingen
Niet alles is goed zichtbaar op de 20 weken echo. De grote afwijkingen worden snel opgemerkt, andere afwijkingen blijven soms goed verborgen. De 20 weken echografie geeft dan ook geen garantie op de geboorte van een gezond kind.
Wat te doen wanneer de 20 weken echo niet goed is?
Echo momenten tijdens de zwangerschap zijn leuk, je ziet je ongeboren kindje vol in beeld. Toch kan een echografie ook veel verdriet of twijfel met zich meebrengen. De 20-weken echo is niet verplicht, het is daarom belangrijk om goed na te denken of je dit wil.
Wat doe je wanneer je een verhoogde kans hebt op een kindje met een aangeboren afwijking? Wil je de zwangerschap afbreken of laat je het kindje komen? Ook moet je goed om kunnen gaan met onzekerheid, vooral wanneer niet duidelijk is hoe ernstig de afwijking zal zijn.
Na een slechte 20 weken screening krijg je een vervolgonderzoek. Dit onderzoek kan bestaan uit een specialistische echo, bloedonderzoek, een vlokkentest of vruchtwaterpunctie. Er zijn verschillende manieren om nader onderzoek te verrichten. De arts bespreekt dit vooraf, ook wat de risico’s hiervan zijn.
Het laatste echo moment
Na de 20 weken echo krijg je gedurende langere tijd geen echo momenten meer. Het volgende echo moment ligt bij een zwangerschap van 36 weken. Dit wordt de liggingsecho genoemd, omdat de verloskundige bekijkt hoe de baby in de baarmoeder ligt.
De meest gunstige ligging is een hoofdligging, de meeste baby’s worden op deze manier geboren. Een dwarsligging of stuitligging zorgt voor meer problemen tijdens de bevalling. Ook een aangezichtsligging komt voor.
De liggingsecho is niet alleen bedoeld om de ligging te beoordelen. Ook wordt bekeken hoe de toestand van de baby eruit ziet. Is de baby goed gegroeid, wat is de conditie van de placenta en hoeveel vruchtwater is er aanwezig.
Tussendoor een echo laten maken
Maakt de verloskundige zich zorgen over de groei van jouw baby? In dit geval kan besloten worden voor een of meerdere extra echo momenten. Je krijgt een groeiecho wanneer je eerder bent bevallen van een klein of groot kind. Ook bij twijfel over de groei zal de verloskundige een groeiecho uitvoeren. Hierbij wordt je soms doorverwezen naar de gynaecoloog.
Vergoeding vanuit de zorgverzekering
Vroeger werden nagenoeg alle echo momenten vergoed vanuit de zorgverzekering. Tegenwoordig is dit anders, dit heeft te maken met bezuinigingen in de zorg. Er zijn nog maar 2 echo momenten tijdens de zwangerschap die vanuit de basisverzekering worden vergoed. Dit zijn de 12 weken echo oftewel termijnecho en de 20 weken echo.
De overige echo momenten worden in principe niet vergoed. Mogelijk ontvang je wel een vergoeding vanuit de aanvullende verzekering. Neem hiervoor contact op met de zorgverzekeraar.
Is er een medische noodzaak voor het uitvoeren van een echo? Dan wordt deze echo vergoed door de zorgverzekering.
Zelf de echo betalen, wat kost dat?
Ontvang je geen vergoeding, dan betaal je de echografie zelf. Gemiddeld kost een termijnecho €45. De diagnose echo kost gemiddeld €40. Voor een 20 weken echo betaal je al snel €165. Gelukkig wordt deze wel vergoed vanuit de zorgverzekering.
Is er een afwijking zichtbaar, dan worden vervolgonderzoeken zeker vergoed. Dit geldt niet alleen voor de vlokkentest of vruchtwaterpunctie, maar ook voor de NIPT (test) en andere testen of onderzoeken.
Informeer vooraf bij je eigen zorgverzekeraar. Deze kan jou meer vertellen over de vergoedingen of eigen bijdrage. Let erop dat een bezoek aan de verloskundige niet onder de eigen bijdrage of het eigen risico valt. Ook deze bezoekjes worden vergoed, net als een bezoek aan de huisarts.
Blijgezond.nl is een initiatief van gezondheidsdeskundige Dominique