Dyslexie of leesblindheid is het onvermogen om letters te herkennen. Hierdoor ontstaan er problemen met het samenvoegen van woorden. Dit heeft niks met intelligentie te maken, de oorzaak is in de hersenen te vinden. Herken de dyslexie symptomen en welke behandeling mogelijk is. Goede begeleiding is belangrijk, zowel bij kinderen als volwassenen.
In het kort
- Dyslexie heeft niets met intelligentie te maken: de meeste patiënten hebben een normale tot zelfs hoge intelligentie
- Het gaat hier om een ontwikkelingsstoornis in de linkerhersenhelft
- Met de juiste behandeling en begeleiding is het mogelijk om toch goed te lezen én schrijven
Omschrijving dyslexie
Een andere benaming voor dyslexie is woordblindheid of leesblindheid. Vanuit het Grieks vertaald betekent dyslexie beperkt lezen. Deze aandoening werd voor het eerst in 1881 beschreven. De Duitse oogarts Rudolf Berlin gaf hier de naam dyslexie aan. Het gaat hier om ernstige problemen bij het lezen van woorden. Letters worden regelmatig door elkaar gehaald. Dit leidt tot verkeerd lezen of schrijven.
Synoniemen: disleksie, dislexie, dyslectie
Oorzaak: hoe ontstaat dyslexie?
Dyslexie heeft een neurologische oorzaak. Dit betekent dat de oorzaak vanuit de hersenen komt. Bij mensen met dyslexie is de aanleg van de hersenen niet goed. Hierbij ontwikkelt de linkerhersenhelft zich langzamer dan de rechterhersenhelft. We spreken ook wel van een coördinatiestoornis in de linkerhelft van de hersenen.
Dyslexie is gedeeltelijk erfelijk bepaald. Hebben een of beide ouders dyslexie, dan is de kans groter dat het kind dit ook krijgt.
Symptomen: kenmerken en klachten
Bij dyslexie verloopt de informatieverwerking in de hersenen niet zo snel als nodig is. Bij woordherkenning en woordanalyse is er sprake van een verlaagde activiteit in de hersenen. Dit brengt een aantal typische kenmerken met zich mee. Dit zijn de meest voorkomende dyslexie symptomen bij jonge kinderen:
- Vertraagde spraakontwikkeling
- Langzame grammaticale ontwikkeling
- Beperkte woordenschat
Wanneer het kind iets ouder is (schoolgaande leeftijd), doen zich de volgende problemen voor:
- Moeilijk verband kunnen leggen tussen klanken en letters
- Moeite met lezen en schrijven
- Woorden fout opschrijven
- Letters door elkaar halen
Op volwassen leeftijd zijn er problemen met de lees – en schrijfvaardigheid.
Bij wie komt het voor?
Ruim 4% van de Nederlanders krijgt te maken met dyslexie. Opvallend is dat de groep dyslexie patiënten voor 75% uit jongens bestaat. De overige 25% zijn vrouwelijke patiënten. Dyslexie is een aangeboren afwijking en verdwijnt niet bij het bereiken van de volwassen leeftijd. Zonder behandeling blijven er dus altijd lees- en schrijfproblemen bestaan.
Behandeling van dyslexie
Er is geen behandeling die dyslexie geneest. Daarom bestaat behandeling uit begeleiding of gerichte hulp. Vaak is dit in de vorm van taaltraining of auditieve training. Er komen steeds meer nieuwe behandelingen bij, waarbij veel aandacht is voor het individuele tempo en niveau van het kind.
Dyslexiebehandeling bij schoolgaande kinderen
Voor schoolgaande kinderen bestaat een dyslexiebehandeling vaak uit het trainen van de klankverwerking en de letter – klank koppeling. Hiermee is het kind beter in staat om onderscheid te maken tussen letters en woorden.
De behandeling richt zich ook op leestraining. Vaak wordt hierbij gebruik gemaakt van tijdsdruk, zodat het kind gedwongen wordt om door te lezen. Een en ander hangt natuurlijk van het kind zelf af: sommigen hebben moeite om onder tijdsdruk goed te presteren.
Spelling is een van de moeilijkste onderdelen van de Nederlandse taal. Dyslexiebehandeling bestaat altijd uit het ontwikkelen van spellingvaardigheden. De gehele behandeling gebeurt in een vaste volgorde en wordt afgestemd op de leeftijd en ontwikkeling van het kind.
Dyslexie boeken
Met dyslexie boeken kunnen kinderen (en volwassenen) hun vaardigheden trainen. Deze boeken zijn gericht op kinderen en jongeren met dyslexie of leesblindheid. Dit soort boeken hebben een overzichtelijk en duidelijk lettertype, waarbij moeilijke woorden vet of in kleur zijn gedrukt. Soms beschikt het boek over flappen met extra toelichting, bedoeld om het lezen gemakkelijker te maken. Dyslexie boeken bevatten korte zinnen en tot de verbeelding sprekende afbeeldingen.
Bekijk de best verkochte dyslexie boeken
Speciale dyslexie boeken zijn zeker een aanrader voor alle kinderen en jongvolwassenen met leesblindheid. Hier zijn dyslexie uitgaven verkrijgbaar voor kinderen in de leeftijd van 12 tot en met 17 jaar oud.
Leesproblemen en moeite met de gesproken taal
Uit diverse onderzoeken komt naar voren dat kinderen met dyslexie niet alleen moeite hebben met lezen, maar ook met de gesproken taal. Het blijkt dat deze kinderen de gesproken taal moeilijk kunnen begrijpen. Waarschijnlijk is dit terug te leiden naar de ontwikkeling van het werkgeheugen.
Toch blijkt dat de meeste dyslectische patiënten een normale intelligentie hebben. Dit maakt behandeling of begeleiding niet altijd even gemakkelijk. In een aantal gevallen wordt dyslexie helemaal niet opgemerkt. Vaak wordt gedacht dat het slecht kunnen lezen en schrijven het gevolg is van slecht onderwijs.
Slecht onderwijs en dyslexie
In Nederlands krijgt ongeveer 20% van de kinderen te maken met matig tot slecht onderwijs, hoewel dit probleem zich steeds minder vaak voordoet. Dit heeft niet altijd met het onderwijs zelf te maken, maar ook met het ontbreken van herkenning of begeleiding van leer- en leesproblemen.
Geschat wordt dat 1 tot 2% van de bevolking functioneel analfabeet (laagletterig) is. Dit betekent dat er wel lees- en schrijfvaardigheden aanwezig zijn, maar zeer slecht ontwikkeld. Gelukkig kunnen dit soort problemen worden aangepakt, zelfs op volwassen leeftijd.
De Nederlandse taal kan zelfs voor hoogopgeleiden soms voor problemen zorgen. Het boekje grammatica van Genootschap Onze Taal verklaart 150 begrippen.
In dit boek wordt duidelijk uitleg gegeven over zelfstandige naamwoorden, het lijdend voorwerp, rangtelwoorden en nog veel meer. Praktisch en overzichtelijk. Voor iedereen een echte aanrader.
Blijgezond.nl is een initiatief van gezondheidsdeskundige Dominique