COPD is een longziekte die niet te genezen is. De longen zijn ernstig beschadigd. Vaak wordt het veroorzaakt door het roken van tabak. COPD is eigenlijk een verzamelnaam en te onderscheiden in chronische bronchitis en longemfyseem. De levensverwachting wisselt zeer sterk.
In het kort
- COPD is een chronische longziekte
- Het ontstaat vaak als gevolg van roken
- Belangrijkste symptomen zijn benauwdheid en hoesten
Omschrijving COPD
COPD is de afkorting van Chronic Obstructive Pulmonary Disease. Dit is een ziekte waarbij zich in de longen kleine ontstekingen voordoen. Deze ontstekingen veroorzaken blijvende schade. Hierdoor werken de longen niet goed.
Nederland telt ongeveer 32.000 COPD patiënten. Het komt bij 1 op de 50 mensen voor. Van alle sterfgevallen neemt COPD 4% tot zijn rekening. Jaarlijks komt dit neer op 6.000 Nederlandse COPD-patiënten.
Oorzaken
In vrijwel alle gevallen is roken de oorzaak. Ook langdurige blootstelling aan stofdeeltjes kan COPD veroorzaken. Daarnaast kan een aangeboren enzymgebrek een rol spelen.
Irriterende stoffen in tabak of stofdeeltjes leiden tot een ontsteking in de longen. Bij chronische bronchitis zijn de bronchiën continu ontstoken. Bij longemfyseem vindt er vernietiging van longblaasjes plaats.
Symptomen van COPD
COPD gaat gepaard met een aantal kenmerkende symptomen. Dit zijn benauwdheid en hoesten, waarbij het ophoesten van slijm vaker voorkomt.
Meest voorkomende symptomen:
- Benauwdheid
- Hoesten
- Kortademigheid
- Gewichtsverlies
- Verminderd uithoudingsvermogen
In het beginstadium komen benauwdheid en kortademigheid nog niet zoveel voor. Bij ernstige COPD heeft de patiënt zuurstof nodig. Activiteiten kunnen erg vermoeiend zijn. Sommige patiënten hebben hierdoor een rolstoel of scootmobiel nodig.
Het bekende rokershoestje is het eerste teken van COPD. Bij deze ziekte is er veel slijm in de longen aanwezig. De longen proberen dit slijm te verwijderen door middel van hoesten. Patiënten hebben soms last van ernstige hoestbuien.
Bij COPD komt kortademigheid ook veel voor. In het beginstadium ontstaat kortademigheid alleen bij fysieke inspanning. In een gevorderd stadium wordt traplopen steeds moeilijker. Daarna worden simpele activiteiten zoals een toiletbezoek of aankleden als zwaar vermoeiend ervaren.
Andere symptomen zorgen ervoor dat het lichaam veel energie verbruikt. Patiënten verliezen gewicht, ondanks een goed eetpatroon. Ook kan het zijn dat de patiënt geen eetlust heeft en hierdoor minder eet.
Hoe ontwikkelt de ziekte zich?
COPD wordt ingedeeld in vier fases. Bij lichte COPD werken de longen voor meer dan de helft goed. Met een aanpassing van de levensstijl zijn veel activiteiten gewoon mogelijk.
Matige COPD geeft meer klachten. De patiënt staat onder regelmatige controle en moet goed letten op voeding en beweging. Omdat patiënten met COPD geneigd zijn minder te bewegen, wordt er een speciaal trainingsprogramma aanbevolen.
Bij ernstige COPD is de patiënt kortademig en kan weinig activiteiten uitvoeren. Veel patiënten krijgen extra zuurstof toegediend. Daarnaast wordt er gebruik gemaakt van een rolstoel of scootmobiel.
De laatste fase is de palliatieve fase. De klachten worden snel erg af. De patiënt ligt veelal op bed en krijgt zuurstof toegediend.
Levensverwachting COPD
Naast de vraag ‘wat is COPD’ willen velen ook weten wat de levensverwachting is. Artsen kunnen dit niet altijd inschatten. Hoe lang de levensverwachting is hangt af van de situatie. Op de vraag ‘hoe lang kun je leven met COPD’ is dus ook geen eenduidig antwoord op te geven.
Is deze aandoening altijd dodelijk?
Op de vraag is COPD dodelijk komt helaas een bevestigend antwoord. Deze chronische ziekte veroorzaakt wereldwijd grote sterfte. Of een patiënt daadwerkelijk aan COPD sterft, hangt af van de leeftijd. Ouderen sterven soms ook aan een andere ziekte of omdat het lichaam het laat afweten. COPD is dus niet per definitie altijd dodelijk. Een en ander hangt ook af van het eigen immuunsysteem.
Artsen laten soms patiënten opnemen die er zeer ernstig aan toe zijn. Na een behandeling vinden ze weer nieuwe energie en mogen naar huis. Dit kan zich een aantal malen herhalen. Er is vooraf niks te zeggen over het verloop van de ziekte.
Behandeling van COPD
COPD is niet te genezen. Een behandeling is gericht op het verlichten van klachten. Als eerste moet er gestopt worden met roken. Stoppen met roken zorgt voor een langere levensverwachting. De ziekte zal minder snel verergeren.
Bij overmatig slijm in de longen worden slijmoplossers voorgeschreven. Hierdoor wordt het ophoesten van het slijm een stuk eenvoudiger gemaakt. De luchtwegen zijn bij COPD vernauwd, dit zorgt voor de bekende benauwdheid. Luchtwegverwijders maken de luchtwegen wijder.
De vele ontstekingen in de longen zorgen voor versnelde afbraak in de longen. Om dit tegen te gaan wordt antibiotica voorgeschreven. Dit is een geneesmiddel dat de groei van bacteriën remt. Ook corticosteroïden hebben een goede werking. Dit zijn bijnierschorshormonen die ontstekingen tegengaan.
COPD alternatief genezen
Is COPD ook alternatief te genezen? Een alternatieve geneeswijze wijkt af van de reguliere geneeswijze. Sommige patiënten zoeken naar alternatief genezen in de vorm van zouttherapie, natuurdieet of homeopathie.
Er wordt ook veel gezocht op geneeskrachtige kruiden of een homeopathisch middel voor longen. Veel van deze geneeswijzen of middelen zijn niet wetenschappelijk onderzocht of bewezen op een juiste werking.
In het rijtje alternatieve geneeswijzen komt ook kurkuma voor. Dit is een voedingsmiddel dat veel onderzocht is. Het helpt bij pijn en ontstekingen en zou helpen bij het reinigen van de longen. Er moet echter zeer voorzichtig worden omgegaan met het leggen van dergelijke gezondheidsclaims.
Mocht een patiënt het toch willen proberen: kurkuma in capsulevorm is makkelijk inneembaar. Het is belangrijk om de aanwijzingen op de verpakking op te volgen. In India en het oosten wordt kurkuma dagelijks geconsumeerd. Hierbij wordt gebruik gemaakt van kurkuma poeder, dat ook online te bestellen is.
Ook hierbij geldt: de verkoper mag geen gezondheidsclaims vastleggen. Patiënten bepalen zelf of dit product werkzaam is. Op het longforum staan in ieder geval positieve verhalen over het gebruik van kurkuma.
Blijgezond.nl is een initiatief van gezondheidsdeskundige Dominique