Ben je bang voor de bevalling? Je bent niet de enige, veel vrouwen zijn hier stiekem een beetje of juist heel erg bang voor. Zo kunnen je bang zijn voor de pijn, je gedrag, dat je moet braken of ontlasting krijgt of bang dat jou of het kind iets ergs overkomt. Ook bij de bevalling van een tweede kind kan je diezelfde angst nog voelen.
Feiten en cijfers
Bevallen is iets dat dagelijks gebeurt, over de gehele wereld. In 1963 telde de aarde 3.1 miljard bewoners. In 2020 was dit aantal opgelopen tot 7.8 miljard. En nog steeds groeit het aantal mensen op aarde. Er worden telkens meer mensen geboren dan dat er doodgaan.
Zoveel kinderen worden er in Nederland geboren
Dat je binnenkort gaat bevallen is geen unieke gebeurtenis. Jaarlijks worden er in Nederland tussen de 160.000 en 220.000 kinderen geboren. Dit zijn de cijfers voor de afgelopen honderd jaar.
Weet je dat het aantal kinderen per vrouw gedaald is? In het jaar 1900 kreeg een vrouw gemiddeld 4.5 kinderen. In 2020 bedraagt dit cijfer 1.5 kinderen per vrouw. Het aantal kinderen per vrouw is dus sterk gedaald.
Toch blijft de bevolking groeien. Dit heeft te maken met het feit dat er steeds minder baby’s en jonge kinderen sterven door de bevalling of door kinderziektes. We worden ook steeds ouder gezond. Daarnaast hebben we ook wel te maken met immigranten.
Bang voor de bevalling: doet het pijn?
Doet een bevalling pijn? Ja, bevallen doet pijn. Het zou niet eerlijk zijn om te zeggen dat ik bevalling geen pijn doet. Niet alleen de mens voelt hij pijn, ook dieren ervaren dit.
Waarom doet een bevalling pijn? De pijn maakt je alert op de bevalling. Hierdoor concentreer je je op de geboorte van het kind.
Redenen om bang te zijn voor de bevalling
Bang voor de bevalling is iets dat je overkomt. Anderen zullen zeggen dat je je aanstelt, maar ze weten niet hoe jij je voelt.
Er zijn verschillende redenen om bang te zijn voor de bevalling. Bijvoorbeeld pijn of dat er iets misgaat. Maar ook dat je ontlasting verliest (schaamte). Hieronder enkele redenen en hoe je hiermee omgaat.
Bang voor pijn tijdens de bevalling
Pijn is de grootste oorzaak voor angst voor en tijdens de bevalling. Vooral bij een eerste zwangerschap kun je die angst sterk voelen. Bevallen is dan nog onbekend terrein. Ruim 10 procent van de vrouwen kan de pijn die ze tijdens de bevalling meemaken maar moeilijk vergeten. Bij een tweede zwangerschap treedt er dan opnieuw angst op.
Angst dat het misgaat met jezelf of de baby
Daarnaast kunnen je bang zijn dat er iets misgaat, met jezelf of met de baby. In Nederland sterven jaarlijks tien vrouwen tijdens de zwangerschap, de bevalling of in het kraambed. Die kans is dus heel klein maar wel aanwezig.
Vanaf 24 weken zwangerschap worden jaarlijks ruim 620 kinderen doodgeboren. Daarnaast sterven nog eens 3.6 op de 1.000 kinderen tijdens hun eerste levensjaar, vaak al tijdens de kraamperiode. Ruim driekwart van alle overleden baby’s betreft te vroeg geboren baby’s.
Braken of ontlasting tijdens de bevalling
Een andere angst voor de bevalling is het moeten braken of ontlasten tijdens de bevalling. Hierdoor kan er schaamte ontstaan. Daarnaast zijn sommige vrouwen bang dat ze flauw gaan vallen of onbeheerst gaan schreeuwen. Jij kunt ook een van de vele zijn die met dit soort gedachtes rondloopt.
Omgaan met je angst
Bedenk goed dat je echt niet de eerste en zeker niet de laatste bent die bang is voor de bevalling. Het is belangrijk om te leren omgaan met deze angsten. Sommige angsten zijn gegrond, anderen niet of bijna niet.
Zo is de kans om te sterven tijdens de bevalling wel heel erg klein. We leven niet meer in de middeleeuwen en de medische zorg en kennis is uitermate goed. Sterfte van de baby komt vaak ook niet geheel onverwachts: vaak is het kind te vroeg geboren of was al eerder bekend dat het kind te maken had met een ernstige afwijking.
Ben je bang om te poepen tijdens de bevalling? Bedenk dat dit heel normaal is. Tijdens het persen wordende darmen geledigd. De verloskundige houdt hier rekening mee, daarom ligt er een matje onder je billen.
Braken of overgeven komt ook regelmatig voor. Bedenk dat de verloskundige of gynaecoloog hier rekening mee houdt. Je loopt er ook geen schade van op. Alleen wat schaamte, maar dat zul je snel weer vergeten.
Omgaan met angst voor de pijn
Bang voor pijn tijdens de bevalling is de grootste zorg. Het is gewoon een feit dat de meeste bevallingen pijn doet. In een enkel geval komt het voor dat een vrouw geen pijn ervaart, maar deze bevallingsverhalen zijn zeldzaam.
Wil je zonder pijn bevallen? Vanaf het jaar 1909 wordt de ruggenprik al toegepast. Daarvoor werd er vaak gebruik gemaakt van alcohol en ether, om de pijn tijdens de uitdrijvingsweeën te verzachten. In Amerika bevielen in de jaren ‘90 een dikke 92 procent van de vrouwen middels een ruggenprik. Dit is de laatste jaren sterk aan het afnemen.
In Nederland is dit juist andersom: hier bevalt ruim 95 procent van de vrouwen zonder ruggenprik. Dit komt omdat we anders over pijn denken en hier nuchterder mee omgaan.
Bevallen is een natuurlijk proces. Er is geen dier dat om een pijnstilling zal vragen. Je lichaam maakt natuurlijke pijnstillers aan waardoor je de pijn beter verdraagt. Bedenk dat narcosemiddelen aan een verlaagd bewustzijn bijdragen. Wil je in je eigen omgeving bevallen (thuis) dan kun je helemaal geen ruggenprik krijgen.
Een goede ademhaling en ontspanning
Ademhalingstechnieken en ontspanningsoefeningen zorgen ervoor dat je beter kunt ontspannen tijdens de pijnlijke weeën. Het is zaak om elke wee zo goed mogelijk op te vangen. Zie de wee als een aankomende golf met een hoogte- en dieptepunt.
Zwangerschapsyoga of zwangerschapsgymnastiek kan je helpen om deze technieken te verbeteren. Toch wil niet iedere vrouw dit soort cursussen volgen. Gelukkig zijn er tegenwoordig wel veel praktische boeken verkrijgbaar.
Bekijk boeken zwangerschapsyoga
Wat je nog moet weten
Luister liever niet naar wilde bevallingsverhalen. Iedere bevalling is anders, iedere vrouw ervaart pijn ook anders. Wist je trouwens dat vrouwen met rood haar minder pijn ervaren? Wel zijn ze gevoeliger voor kou. Overigens werkt het niet om je haar rood te verven om zo minder pijn te ervaren, helaas.
Een tweede en volgende bevalling is vaak minder pijnlijk dan de eerste. Maar ook dit is niet met zekerheid te voorspellen. Praten over de angst kan de lucht vaak al klaren. Steun van partner of de omgeving zwakt angstgevoelens af.
Ervaar je echt grote angsten met paniekaanvallen? Ga dan langs de huisarts en vraag een doorverwijzing aan. Psychische hulp kan uitkomst bieden.
Blijgezond.nl is een initiatief van gezondheidsdeskundige Dominique