Koorts is iets dat regelmatig bij jonge kinderen voorkomt. Hun afweersysteem of immuunsysteem werkt nog niet zo goed, waardoor ze vaker een infectie oplopen. Bij koorts komt het lichaam in actie tegen deze infectie. Koorts is dan ook nuttig, omdat het afweersysteem dan beter werkt. Ook volwassenen kunnen last hebben van koorts.
Bij baby’s onder de drie maanden oud moet koorts altijd nagekeken worden door een arts. Jonge baby’s zijn kwetsbaar en een infectie kan bij hun veel ernstiger verlopen dan bij oudere kinderen. Koorts is iets anders dan verhoging. Daarom moet je de lichaamstemperatuur regelmatig controleren.
Handig
Koortsthermometer
Verschillende modellen o.a. voorhoofd, rectaal, oor
Wat is koorts?
Er is een duidelijk verschil tussen verhoging en koorts, hoewel niet iedereen weet wanneer we spreken van verhoging en wanneer van koorts. De normale lichaamstemperatuur bij de mens bedraagt 37 graden Celsius. Wanneer de lichaamstemperatuur oploopt tussen de 37,5 en 38 graden, spreek je van verhoging. Wanneer de temperatuur nog hoger oploopt en stijgt tot boven de 38 graden, dan heet het koorts.
De lichaamstemperatuur van een baby
De normale lichaamstemperatuur van een jonge baby ligt tussen de 36,5 en 37,5 graden. De eerste dagen na de bevalling wordt de lichaamstemperatuur iedere keer tijdens het verschonen gemeten. Dit gebeurt bij voorkeur met een rectale thermometer (staafthermometer).
Het metalen gedeelte van de thermometer duw je twee tot drie centimeter naar binnen. Wanneer zich geen problemen voordoen dan volstaat het om na een week nog maar één keer per dag de temperatuur op te meten.
Verhoging, wat te doen?
Wanneer de jonge baby verhoging heeft ligt de lichaamstemperatuur tussen de 37,5 en 38 graden. Het is belangrijk dat je de baby dan niet te warm kleedt. Een mutsje zet je af en de kleding mag koel zijn. Soms ligt de baby te warm onder een dikke deken. In dit geval moet je de dikke deken wegnemen.
Het is raadzaam om na een uur nog eens de temperatuur op te meten. Vaak zal dan sprake zijn van een normale temperatuur. Blijft deze toch nog hoog dan is het verstandig om de verloskundige of kraamhulp te informeren.
Baby heeft koorts, is dit ernstig?
Wanneer de lichaamstemperatuur hoger ligt dan 38 graden, spreken we van koorts. Een jonge baby met koorts moet altijd door een arts of verloskundige gezien worden. Vooral tijdens de eerste weken na de bevalling is de kans op infecties bij een baby groter dan normaal. De baby heeft namelijk nog niet een zo goed werkend immuunsysteem als oudere kinderen.
De temperatuur loopt op
De lichaamstemperatuur wordt door onze inwendige thermostaat gereguleerd, die zich in de hersenen bevindt. Koorts zorgt voor een betere afweer tijdens ziekte, doordat schadelijke indringers beter aangepakt kunnen worden. Bij koorts is dus sprake van een afweerreactie van het lichaam. Hoge koorts loopt op tot boven de 41 graden Celsius. Normaal gesproken zorgt de inwendige thermostaat ervoor dat de temperatuur niet boven de 41 tot 42 graden uitkomt, maar soms loopt deze toch hoog op tot wel 43 of 44 graden. Je spreekt dan van hyperthermie. Dit is zeer gevaarlijk en kan schade veroorzaken.
Oorzaken koorts bij baby of volwassen
Kinderen hebben vaker last van koorts dan volwassenen, dat is een feit. Hun afweersysteem werkt minder goed en daardoor moet het lichaam vaker optreden tegen infecties. Hierdoor wordt er een steeds betere immuniteit opgebouwd en leert het afweersysteem hoe het snel kan reageren. Koorts is in dit geval dus nuttig.
De oorzaak is vaak te vinden in een virusinfectie of een bacteriële infectie. Dit kan een griepvirus zijn, maar ook een keelontsteking, luchtweginfectie, waterpokken of een andere infectie veroorzaakt koorts. Vaak is het onduidelijk wat de precieze oorzaak van koorts is.
Baby’s onder de drie maanden met koorts
Over het algemeen kan koorts geen kwaad en is het zelfs nuttig. Het afweersysteem is immers druk bezig de infectie te bestrijden. Alleen wanneer de koorts erg hoog wordt of lang duurt, moet een arts bezocht worden.
Dit is anders voor baby’s tot drie maanden oud. Deze moeten altijd door een arts gezien worden bij koorts! Soms is er sprake van een ernstige ziekte. Ook een ziekte die bij oudere kinderen niet ernstig verloopt, kan bij jonge baby’s wel ernstig verlopen en schade veroorzaken. Heeft een baby tot drie maanden ouden plots koorts, dan is het advies altijd: bellen met de (huis)arts of kinderarts!
Andere symptomen van ziekte
Naast koorts kunnen ook andere symptomen erop duiden dat de baby (ernstig) ziek is. Zo kunnen de slijmvliezen of de huid bleek van kleur zijn. Sufheid en weinig alert zijn is zeker een reden tot ongerustheid. Zieke baby’s huilen en zeuren vaak en zijn moeilijk te troosten. Ook kunnen ze minder willen drinken. Sommigen weigeren zelfs de (moeder)melk.
Overgeven is ook een teken van ziekte, vooral wanneer dit verschijnsel zich vaker voordoet. Daarnaast kan de ademhaling onregelmatig of snel zijn. Ook kan de ademhaling moeizaam verlopen. Vaak beweegt hierbij de borstkas zwaar op en neer.
Wanneer bovenstaande symptomen zich voordoen dan moet je zeker een arts bellen. Deze bekijkt wat de oorzaak is en start eventueel een behandeling.
Baby heeft koortsstuipen
Hoge koorts is altijd gevaarlijk, vooral bij jonge baby’s. Koortsstuipen treden op wanneer de lichaamstemperatuur oploopt tot 43 of 44 graden, daarnaast treedt er bewusteloosheid op.
Bij baby’s en jonge kinderen komen koortsstuipen ook voor bij een lagere lichaamstemperatuur. In dit geval ziet het eng uit maar is het vaak een onschuldig iets, tenzij koortsstuipen lang aan blijven houden en regelmatig terugkeren. Maar ook nu geldt weer: koortsstuipen bij baby’s jonger dan drie maanden zijn niet zo onschuldig als gedacht. Bel de arts.
Kinderen tot 1 jaar oud hebben in de meeste gevallen voorrang bij een (huis)artsenpost of het ziekenhuis, waardoor het kind niet lang hoeft te wachten en direct geholpen wordt.
Blijgezond.nl is een initiatief van gezondheidsdeskundige Dominique