Jaarlijks krijgen ongeveer 1800 mensen die diagnose alvleesklierkanker. Hier bestaan verschillende vormen van. Probleem met alvleesklierkanker er is dat het vaak laat ontdekt wordt. Dit maakt een behandeling natuurlijk ook een stuk lastiger. Patiënten hebben vaak al enige tijd symptomen die helemaal niet in verband worden gebracht met kanker. Leven met kanker: alvleesklierkanker. Meer over oorzaak, symptomen en behandeling.
Cijfers over alvleesklierkanker
Wanneer je naar alvleesklierkanker kijkt dan blijkt dit jaarlijks bij ongeveer 1800 Nederlanders voor te komen. De meeste patiënten zijn ouder dan 60 jaar. Bij jongere mensen kan het natuurlijk ook voorkomen maar dit wordt minder vaak gezien.
Typen alvleesklierkanker
Wat is alvleesklierkanker precies? De alvleesklier noem je ook wel de pancreas. Dit orgaan produceert dagelijks anderhalf tot wel 3 liter alvleessap. Dit sap is bedoeld voor het neutraliseren van maagzuur.
De alvleesklier bestaat uit verschillende soorten cellen. Vanuit deze cellen kunnen verschillende soorten kanker ontstaan. De meest voorkomende vorm is kanker van de afvoerbuisjes, ook wel adenokanker genoemd. Pancreaskopkanker ontstaat in de kop van de alvleesklier.
Oorzaken kanker
Het is niet te zeggen waarom de een alvleesklierkanker krijgt en de ander nooit. Vaak is het ook lastig om een directe oorzaak aan te wijzen. Wel zijn er wat risicofactoren.
Erfelijkheid speelt een kleine rol bij het krijgen van alvleesklierkanker. In 5 % van de gevallen gaat het om een erfelijke factor.
Rokers hebben een verhoogt risico op het krijgen van alvleesklierkanker. Overigens verhoogt roken ook het risico op andere vormen van kanker maar ook hart- en vaatziekten. Maar ook nu weer zijn er rokers die nooit ziek worden.
Soms wordt gedacht dat koffie en alcohol het risico op alvleesklierkanker verhoogt. Dit is een lastige want van koffie en alcohol is nog niet aangetoond dat dit een negatief effect heeft.
Lezen: de beste boeken over kanker
Symptomen alvleesklierkanker
Hoe herken je alvleesklierkanker? Het probleem is dat symptomen vaak niet met alvleesklierkanker in verband worden gebracht. Hierdoor wordt de tumor laat ontdekt en is deze vaak al doorgegroeid naar andere organen.
De symptomen van alvleesklierkanker kunnen per patiënt verschillend zijn. Een en ander hangt af van de locatie van de tumor. Maar ook hoe groot deze is en of hij is doorgezaaid naar andere organen.
Een van de meest voorkomende symptomen is een zeurende buikpijn. De patiënt merkt dit vooral in het midden van de buik of iets daarboven. Deze buikpijn kan jarenlang aanwezig zijn voordat alvleesklierkanker ontdekt wordt.
Soms ontstaat er geelzucht, met name wanneer de tumor zich in de kop van de alvleesklier bevindt. Bij geelzucht merk je vooral een gele kleur van de huid. Ook het oogwit wordt geel, dit is misschien wel het meest kenmerkende.
Er kan ook sprake zijn van een verandering in het ontlastingspatroon. Als patiënt moet je dan vaker of juist minder naar het toilet. De ontlasting is anders van kleur, dikker of dunner. Als laatste is gewichtsverlies een van de bekende symptomen. Bijvoorbeeld doordat de patiënt minder zin heeft in eten.
Ben je zelf patiënt? Dan ervaar je misschien ook vermoeidheid of een lusteloos gevoel. Zelfs de urine kan anders van kleur worden.
Symptomen alvleesklierkanker op een rij:
- Zeurende buikpijn
- Geelzucht
- Verandering in ontlasting
- Verandering van urine
- Gewichtsverlies
- Vermoeidheid
De diagnose stellen
Wanneer de huisarts alvleesklierkanker vermoedt dan zal deze doorverwijzen naar het ziekenhuis. Vaak kom je dan bij de maagdarmleverarts (MDL) uit. Om een diagnose te stellen zal de arts of specialist een aantal onderzoeken moeten doen.
Een bloedonderzoek is bedoeld om geelzucht aan te tonen. Ook kan middels een bloedonderzoek bekeken worden of er tumormarkers aanwezig zijn. Helaas is dit niet altijd goed zichtbaar.
Vaak wordt van de alvleesklier een echo gemaakt. Zo is het mogelijk om te bekijken of er een tumor aanwezig is. Maar ook of er uitzaaiingen in de lever zijn. Let op: kleine tumoren worden vaak niet opgemerkt.
Andere onderzoeken zijn een CT-scan of een MRI-scan. Ook een ERCP (endoscoop) of een EUS (endoscoop ultrasonografie) onderzoek is mogelijk. Verder wordt bekeken of er in de familie alvleesklierkanker voorkomt. Soms is een DNA-onderzoek nodig.
Behandeling alvleesklierkanker
Bij alvleesklierkanker zijn verschillende behandelingen mogelijk. Hierbij wordt gekeken naar de grootte van de tumor of dat er uitzaaiingen zijn. Dit bepaalt welke behandeling nodig is. Hieronder enkele behandelmethoden uitgelegd.
Endoprothese
Bij deze behandeling wordt een buisje in de galweg geplaatst. Hierdoor kan het gal makkelijk worden afgevoerd en klachten zoals geelzucht en jeuk verdwijnen.
Operatieve ingreep
Bij een kleine tumor zonder uitzaaiingen wordt een deel van de alvleesklier, de galwegen, de galblaas, de twaalfvingerige darm en ook een gedeelte van de maag verwijderd. Een en ander is afhankelijk van de locatie van de tumor. Dit kan niet bij iedereen omdat alvleesklierkanker vaak pas vrij laat wordt ontdekt.
Chemokuur oftewel chemotherapie
Dan heb je ook nog chemotherapie. Dit wordt vaak gedaan bij grotere tumoren zonder uitzaaiingen. Een chemokuur bestaat uit een serie van chemisch bewerkte medicijnen. Dit soort medicatie vergiftigt de kankercellen. Gezonde cellen worden ook aangetast, gelukkig kunnen deze herstellen. Iets dat kankercellen maar heel moeilijk kunnen.
Bij chemotherapie kun je een aantal bijwerkingen krijgen. Dit zijn misselijkheid, minder zin in eten, vermoeidheid maar ook haaruitval. De bijwerkingen verdwijnen enige tijd na het beëindigen van de chemokuur.
Bestraling
Wanneer er sprake is van alvleesklierkanker met uitzaaiingen dan zal vaak gekozen worden voor bestraling. Hierbij wordt een elektronenstraling opgewekt en op de tumor gericht. Dit richt schade aan bij de kankercellen.
Ook bestraling heeft een aantal bijwerkingen die na enige tijd weer verdwijnen. Houd rekening met bijwerkingen als haaruitval, misselijkheid, vermoeidheid en een verminderde eetlust. De arts informeert hier van tevoren over.
Prognose alvleesklierkanker
Ben je patiënt met alvleesklierkanker of ken je iemand die dit heeft? Dan ben je benieuwd naar de prognose van deze ziekte.
Je moet weten dat alvleesklierkanker bij de meeste patiënten pas in een vergevorderd stadium wordt ontdekt. Dit maakt een goede behandeling erg lastig. 10% tot 20% van de patiënten komt in aanmerking voor een operatie.
Bij de prognose wordt gekeken naar de vijfjaarsoverleving. Dit zijn het aantal patiënten dat na diagnose en een of meerdere behandelingen nog in leven is. Zo ziet de prognose eruit:
- Na een operatie: 20-25%
Alleen de arts kan een prognose stellen, maar dan nog heb je geen zekerheid.
De gevolgen van alvleesklierkanker
Als gevolg van alvleesklierkanker kan er diabetes (suikerziekte) ontstaan. Maar er kan ook vette diarree ontstaan. Dit is een hele vette ontlasting met een lichte kleur.
Blijgezond.nl is een initiatief van gezondheidsdeskundige Dominique