Heb je last van een aardbeineus of ken je iemand die dit heeft? Een aardbeineus komt meer voor bij mannen dan bij vrouwen. Het is een aandoening aan de neus waardoor deze er rood en misvormd uitziet. Vaak wordt gedacht dat dit met alcohol te maken heeft, maar dit heeft een andere oorzaak. Ontdek meer over de symptomen en behandeling.
Korte uitleg over aardbeineus
Een aardbeineus wordt ook wel een rhinophyma genoemd. Niet te verwarren met rosacea, want een aardbeineus is hier een vorm van.
Bij een aardbeineus gaat het om een verdikking van de neushuid. Hierdoor ziet de neus er knobbelig uit en heeft een rode kleur. Uiterlijk doet de neus nog het meest aan een aardbei denken, vandaar deze benaming.
Andere benamingen voor aardbeineus zijn aardappelneus of bloemkoolneus, vanwege de misvorming die een aardbeineus met zich meebrengt. Vaak wordt een aardbeineus in verband gebracht met alcoholisme. Dit is echter een misverstand.
Oorzaak van aardbeineus
Hoe ontstaat een aardbeineus? Opvallend is dat dit voornamelijk bij (oudere) mannen voorkomt die aan rosacea lijden. De oorzaak is niet bekend, wel is duidelijk dat de bloedvaatjes verwijd zijn. Hierdoor staat het bloed stil, wat een ontstekingsreactie tot gevolg heeft. Er ontstaan dan knobbels en verdikkingen en de typische rode kleur van de huid.
Bij de neus zwellen de talgklieren op. Vaak denken mensen dat iemand met een aardbeineus een alcoholist is, maar drankgebruik heeft geen aardbeineus tot gevolg. Drank geeft een tijdelijk rode neus. Wie veel drinkt kan wel continue een rode neus krijgen of zelfs last krijgen van gesprongen adertjes in de neus. Maar dit heeft niks met een aardbeineus te maken.
Bij wie komt rhinophyma het vaakst voor?
Met name mannen vanaf 60 jaar oud krijgen vaker een aardbeineus. Hierbij ontstaan de klachten geleidelijk aan en nemen met de jaren toe. Het kan dus makkelijk 10 tot 20 jaar duren voordat de neus helemaal misvormd is. Maar de misvorming kan ook snel gaan.
Vrouwen kunnen er ook last van hebben maar bij deze groep komt het minder vaak voor. Daarnaast zijn er jongere mensen met een aardbeineus. Ook dit komt vrij weinig voor. Kort gezegd kun je dus concluderen dat mannen vanaf 60 jaar oud het meeste risico lopen op het ontstaan van een aardbeineus.
Klachten bij een baby
Een aardbeineus bij een baby, is dit mogelijk? Bij baby’s en jonge kinderen kunnen er aardbeivlekken voorkomen. Dit zijn rode of paarse vlekken op de huid. Aardbeivlekken zijn heel iets anders dan een aardbeineus. Omdat het ontstaan van een aardbeineus enkele jaren in beslag neemt is niet bekend of er ooit een baby met een aardbeineus is waargenomen. De kans lijkt ontzettend klein.
Aardbeineus alcohol, is dit een oorzaak?
Er wordt best veel gezocht op de combinatie aardbeineus & alcohol. Dit komt omdat nog steeds gedacht wordt dat alcohol een veroorzaker is. Nee, dit klopt absoluut niet. Maar alcohol en met name rode wijn kan er wel voor zorgen dat de klachten opvlammen.
Dit geldt ook voor intensieve inspanningen zoals sporten of het eten van gekruid voedsel. Overigens kan er door alcohol wel een rode neus ontstaan maar deze zal niet misvormen.
Behandeling van een aardbeineus
Het is nooit prettig om met een aardbeineus rondgelopen. Over het algemeen geeft dit cosmetische problemen. Het gezicht is het eerste waar mensen naar kijken. Een aardbeineus kan het zelfvertrouwen aantasten. Behandeling heeft dan ook vaak met het uiterlijk te maken.
Soms zorgt een aardbeineus voor functionele klachten. Door de zwellingen kunnen de neusgaten dichtgedrukt worden. Dit maakt het ademhalen door de neus een stuk moeilijker. In dit geval is behandeling zeker nodig. Maar ook door cosmetische bezwaren kan een behandeling gewenst zijn.
Onderliggende aandoening behandelen
Een aardbeineus is vaak een onderdeel van een ander aandoening, zoals rosacea. Behandeling vindt dan ook vaak plaats naar aanleiding van de andere aandoening. Wanneer dit niet gebeurt heeft het ook geen zin om de aardbeineus zelf te behandelen omdat de klachten terugkeren.
De onderliggende oorzaak wordt vaak met medicatie behandeld. Hierna wordt gekeken wat er aan de aardbei neus kan worden gedaan.
Naar de dermatoloog
In veel gevallen kom je met een aardbeineus bij de dermatoloog terecht, dit is een huidspecialist. Deze kan onder lokale verdoving overtollig weefsel verwijderen. De verdikte neushuid wordt als het ware afgeschild. Dit klinkt eng maar na ongeveer twee weken groeit er een nieuwe huidlaag aan op de neus. Soms is het geval zo ernstig, dat de huid nog dieper moet worden verwijderd. Er wordt dan gebruik gemaakt van een huidtransplantatie.
Na de ingreep krijg je verband op je neus. Omdat deze ingreep poliklinisch gebeurt kun je dezelfde dag nog naar huis. Tegen de pijn neem je paracetamol in. Verder is het belangrijk om de neus dagelijks met vaseline in te smeren. Onder de douche spoel je eerst de neus schoon en dekt deze dan af met een laagje vaseline. Volg altijd de aanwijzingen van de behandelende arts op.
Risico van een ingreep
Het is belangrijk om de risico’s van een ingreep te kennen. Bij behandeling van een aardbeineus waarbij de huid wordt weggeschrapt is er een kans op een nabloeding. Ook kan er een infectie ontstaan. Daarom is het belangrijk om bij problemen direct contact op te nemen met de arts.
De genezing verloopt over het algemeen vrij snel. 2,5 weken na de behandeling ziet de neus er weer normaal uit. De huid is dan ook helemaal genezen. Bij sommige mensen duurt de genezing langer. Ook kan het voorkomen dat er littekenweefsel ontstaat. In het gunstigste geval is dit littekenweefsel nauwelijks zichtbaar. Wanneer het toch zichtbaar is dan kan dit ook weer behandeld worden, maar niet altijd met succes. Litteken crème kan ook helpen, dit koop je zelf.
Psychische klachten bij een aardbeineus
Je bent een alcoholist. Dat is wat veel mensen met een aardbeineus te horen krijgen. Mensen met een aardbeineus schamen zich dan ook vaak voor hun aandoening. Terwijl dit niets met alcoholgebruik te maken heeft.
Helaas kan er door geroddel of het vele pesten wel psychische schade ontstaan. Hierdoor durf je misschien niet meer naar buiten. Praat met de omgeving en leg uit wat een aardbeineus is. Hiermee voorkom je vervelende reacties en roddels. Bij aanhoudende psychische klachten is het aan te raden om eens met de huisarts of therapeut te praten.
Blijgezond.nl is een initiatief van gezondheidsdeskundige Dominique