Krijg je te maken met een aangeboren heupontwrichting? Dit staat in de volksmond ook wel bekend als HD of heupdysplasie. Bij heupdysplasie is de heupkom niet diep genoeg waardoor de heupkop eruit schiet. Wanneer dit blijvend gebeurt spreek je van een ontwrichting. Een aangeboren heupontwrichting komt vaker bij meisjes dan bij jongens voor. Er zijn verschillende behandelingen mogelijk.
Oorzaak van een heupontwrichting
Een aangeboren heupontwrichting noem je ook wel congenitale heupluxatie of congenitale heupdysplasie genoemd. In de volksmond vaak afgekort tot HD, maar dit klopt niet helemaal. Een heupontwrichting is namelijk het gevolg van HD.
Deze afwijking komt niet alleen bij mensen maar ook vaker bij dieren voor. Bepaalde hondenrassen zijn gevoelig voor het ontstaan van HD, bijvoorbeeld de golden retriever en de herdershond.
Waardoor ontstaat een aangeboren heupontwrichting? Het gaat hier om een aangeboren slechte ontwikkeling van het heupgewricht. Kinderen worden hier dus al mee geboren. In de eerste maanden na de geboorte ontstaat de ontwrichting van de heup. De oorzaak is een erfelijke aanleg. Andere oorzaken zijn:
- Stuitligging tijdens de zwangerschap
- Een aangeboren afwijking aan de voet of rug
HD bij jongens en meisjes
Een aangeboren heupontwrichting zie je vaker bij meisjes dan bij jongens. Bij meisjes komt deze afwijking 7-8 keer vaker voor dan bij jongens.
Zo herken je een aangeboren heupontwrichting
Hoe weet je of je kindje te maken heeft met een aangeboren heupontwrichting oftewel heupdysplasie? Dit zie je door de ongelijke huidplooien. Het aangedane been is korter dan het gezonde been. Wanneer baby in beide heupen HD heeft dan zie je vaak geen verschil.
Een ander symptoom zijn ongelijke benen in spreidstand. Aan de kant van de heupdysplasie zijn de spieren aangespannen en kan de heup minder goed bewegen.
Spontaan herstel van aangeboren heupontwrichting
Bij een milde heupdysplasie vindt spontaan herstel plaats. Dit gebeurt in de eerste maanden na de geboorte. Daarom wordt eerst een afwachtende houding aangenomen en pas na drie maanden een heupecho gemaakt.
Van de 100 baby’s die met een heupdysplasie zijn geboren, blijven er ongeveer 1.55 over waarbij het niet vanzelf herstelt. Indien de ontwrichting niet herstelt zie je dat één been korter is dan het ander. Wanneer de baby met opgetrokken knietjes ligt is er duidelijk verschil te zien.
Een heupecho maken
Wanneer is het nodig om een echo van de heup te laten maken? Wanneer de aangeboren heupontwrichting niet vanzelf geneest dan blijven er klachten bestaan. Heupdysplasie is op zich niet eindelijk. Zonder behandeling is de kans op heupartrose op latere leeftijd wel groot. Artrose is wel heel pijnlijk en beperkt in de bewegingsvrijheid.
De afwijking wordt dan ook vaak via een echo ontdekt. Wanneer je twijfelt of je een echo moet laten maken, let dan goed op hoe het kind gaat lopen. Een waggelende gang, alsof het kind een eend nabootst, kan op een aangeboren heupontwrichting duiden.
Behandeling met een spreidbroek
Hoe wordt een aangeboren heupontwrichting behandeld? Vaak wordt gekozen voor een spreidbroek. Dit is alleen mogelijk wanneer de afwijking ook tijdig wordt ontdekt. De spreidbroek houdt de beentjes in spreidstand. Hierdoor kan de heupkop goed in de kom worden gedrukt.
Een spreidbroek bestaat uit een beugel die de beentjes uit elkaar houdt en tegelijkertijd wordt met het bewegen de heupkom in de kom geduwd. Het bot van de baby is nog zacht en kan zich daardoor makkelijker vormen.
De meeste baby’s hebben helemaal geen last van de spreidbroek. Voor ouders is het vaak moeilijker om er mee om te gaan. Ook het aankleden van het kind kan hierdoor lastig gaan, want kleding zit vaak niet zo makkelijk.
Bekijk speciale spreidbroek slaapzak etc
Hoe lang de spreidbroek dragen?
Hoe lang baby de spreidbroek moet dragen is afhankelijk van de genezing, gemiddeld is dit toch 3 tot 9 maanden. Het is belangrijk om gedurende deze periode de spreibroek structureel te blijven gebruiken. De kinderarts zal het kind regelmatig controleren en bepalen wanneer de spreidbroek niet meer nodig is.
Gipsbroek dragen
Wanneer de afwijking niet tijdig wordt ontdekt en het kind gaat lopen dan zie je een martelende gang. Eigenlijk ben je dan al te laat. Al aan de late kant maar hier is zeker nog iets tegen te doen. De heup kan dan weer in de juiste stand worden gebracht met een gipsbroek. De beentjes worden dan in kikkerstand gebracht met behulp van gips.
Een gipsbroek zit vanaf de taille tot aan de enkels. Het kruis wordt hierbij vrijgelaten. Om te voorkomen dat het gips scheurt zal er een soort stok tussen de beentjes geplaatst worden. De moderne gipsbroek bestaan uit een soort frame.
Na een aantal weken worden de beentjes dichter naar elkaar toegebracht en daarna eventueel weer. Wanneer dit allemaal niet werkt, dan zal een operatieve ingreep noodzakelijk zijn.
Operatie bij aangeboren heupontwrichting ontwrichting
Bij een aangeboren heupontwrichting kan er ook weefsel tussen de heupkop en heupkom zitten. Het is nodig om dit operatief te verwijderen. Soms is het ook noodzakelijk om de heupkom operatie te verdiepen. Hierdoor geneest heupdysplasie sneller.
Een behandeling is altijd nodig om latere problemen te voorkomen. Bij vroegtijdige behandeling zal het kind er later nauwelijks of geen hinder van ondervinden. Zonder behandeling kan het kind er een blijvende handicap aan overhouden.
Blijgezond.nl is een initiatief van gezondheidsdeskundige Dominique